این پیام‌ها حاوی اطلاعاتی مهم و به‌روز شده‌ای همچون: بستن نماد، باز شدن نماد، تعلیق نماد و هرگونه اطلاعات مهم پیرامون نماد مربوطه که برای سهامدار حیاتی خواهد بود، هستند. ما در این مقاله ابتدا به بررسی بازار بورس و ناظر بازار خواهیم پرداخت و در ادامه با پیام ناظر بازار و چگونه دسترسی به آن آشنا خواهیم شد.
ناظر بازار چیست و چه نقشی در بازار دارد؟
پیش از اینکه به پیام ناظر بازار بپردازیم، بهتر است ابتدا بدانیم ناظر بازار کیست و چه مسئولیتی دارد؛ تا بعد از آن بدانیم با پیامش باید چه کنیم! طبیعتا بازار سرمایه نیز به مانند هر بازار، سازمان یا ارگانی نیازمند یک نهاد نظارتی است. عملیات نظارت بر بازار از اجرای آن جداست و وظیفه آن به طور رسمی بر عهده سازمان بورس اوراق بهادار است. بر اساس قانون، بازار اوراق بهادار، سازمان بورس و اوراق بهادار تحت عنوان ناظر بازار سرمایه، هر کدام با وظایف منحصربه‌فرد خود شروع به فعالیت کردند.در همین راستا سایتی تحت عنوان سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران یا «کدال» به آدرس اینترنتی www.Codal.ir ایجاد و راه‌اندازی شد. این سایت دربرگیرنده تمامی جزئیات اطلاعات مالی و اطلاعیه‌های شرکت‌ها و سازمان‌های موجود در بازار بورس و فرابورس است.
تمامی این شرکت‌ها موظف هستند برای ثبت و فعالیت در بازار بورس و فرابورس تمامی اطلاعات اعم از: گزارشات مالی، آمارهای تولید و فروش، شفاف‌سازی‌های قیمتی، صورت‌های مالی، بیانیه‌های شرکت‌ها و تمامی ضرر و زیان یا سودهای متحمل شده در طی فعالیت خود در بازار سرمایه را به طور دقیق در این سامانه برای سرمایه‌گذاران به نمایش درآورند.صحت و سقم این اطلاعات توسط نهاد نظارتی بازار یعنی سازمان بورس بطور دقیق بررسی خواهد شد و در صورت مغایرت آن با حقیقت، با شرکت و سازمان مربوطه برخورد و نماد معاملاتی آن متوقف خواهد شد و تمامی معاملات آن سهم به حالت تعلیق در خواهد آمد.
پیام ناظر بازار چیست؟
همانطور که در بالا توضیح داده شد، هرگونه اخبار مهم و لحظه‌ای که درباره‌ی سهام شرکت‌های بورسی وجود دارد به صورت آنلاین و به‌روز در وب‌سایت مدیریت فناوری بورس به آدرس اینترنتی www.tsetmc.com، منتشر می‌شود. ناظران بورسی این اطلاعات تجزیه و تحلیل کرده و در قالب یک پیام که به اصطلاح به آن پیام ناظر بازار بورس گفته می‌شود، در اختیار سهامداران قرار می‌دهند. بررسی و دنبال کردن این پیام‌ها توسط سهامداران از اهمیت به‌خصوصی برخوردار است؛ چرا که شما به عنوان یکی از سهامداران شرکت یا سازمان مدنظر خود باید در جریان کلیه تحولات اقتصادی و مدیریتی پیرامون سهام شرکت یا سازمان خود قرار بگیرید.
چگونه به پیام ناظر بازار دسترسی پیدا کنیم؟
نقش ناظر بازار و پیام او را در بازار سرمایه مورد بررسی قرار دادیم. حال باید ببینیم چگونه باید به این پیام دسترسی پیدا کنیم.
برای این کار شما چندین راه دارید:
- شما می‌توانید با ورود به سامانه اینترنتی com و برای بررسی پیام‌های ناظر بازار پیرامون یک سهام به خصوص، نام آن نماد را در قسمت جست‌وجوی سایت وارد کنید. در ادامه صفحه‌ای برای شما باز می‌شود، شما با کلیک بر قسمت پیام ناظر می‌توانید پیام ناظر بازار را مشاهده فرمایید.
همچنین می‌توانید در صفحه مربوط به نماد مدنظرتان بر روی اعلان «پیام جدید ناظر بازار» کلیک کنید و ۵ پیام آخر ناظر بازار پیرامون آن نماد معاملاتی را مشاهده کنید. - روش دوم، وارد شدن در سامانه معاملاتی خود است. شما با وارد شدن در آن می‌توانید در قسمت پیام‌های ناظر، جدیدترین پیام‌ها و اخبار پیرامون نمادهای معاملاتی را مشاهده کنید.
- روش سوم، دم‌دستی‌ترین و شخصی‌شده‌ترین روش ممکن است. شما اگر از نرم‌افزارهای معاملاتی از قبیل: ایزی تریدر، آسا تریدر، رایان همراه یا هر نرم‌افزار معاملاتی دیگر مختص به کارگزاری خود استفاده می‌کنید با انتخاب پیام ناظر بازار از بخش نوار ابزار اپ مدنظر خود می‌توانید به پیام ناظر خود دسترسی پیدا کنید.
پیام ناظر بازار چه اطلاعاتی به ما می دهد؟
این پیام‌ها شامل انواع مختلفی است که هر یک معانی خاص خود را دارند. در این بخش به بررسی انواع این پیام‌ها خواهیم پرداخت:
- توقف نماد به دلیل انتشار اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب:
یکی از انواع پیام‌هایی که سهامداران با آن مواجه می‌شوند: توقف نماد به دلیل انتشار اطلاعات با اهمیت گروه «الف» و «ب» است.
بعد از انتشار اطلاعات با اهمیت گروه «الف» و «ب»، معامله‌ی سهام آن نماد معاملاتی متوقف می‌شود.
هر یک از این دو گروه «الف» و «ب» شامل مواردی هستند که اگر این اطلاعات زیرمجموعه گروه «الف» باشد، آن نماد معاملاتی بدون محدودیت دامنه نوسان و اگر اطلاعات زیرمجموعه گروه «ب» باشد، نماد معاملاتی با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.
اطلاعات با اهمیت گروه الف:
- تعدیلات سنواتی
- تغییر سهامدار عمده
- اعلام وقوع حوادث غیرمترقبه
- تغییر در برآوردهای حسابداری
- نتایج برگزاری مناقصه یا مزایده
- نتایج شرکت در مناقصه یا مزایده
- کشف منابع و یا ذخایر قابل توجه
- اعلام اعسار یا ورشکستگی شرکت
- هر نوع ترکیب، تجزیه، ادغام و اکتساب
- نقل و انتقال دارایی‌های ثابت شرکت
- بهره‌برداری از طرح‌ها و پروژه‌های جدید
- شروع مجدد فعالیت متوقف یا تعلیق شده
- تعلیق یا توقف تمام یا بخشی از فعالیت شرکت
- پذیرش یا انتقال اوراق در بازارهای بین المللی
- تغییرات با اهمیت در عملکرد شرکت‌های تحت کنترل
- انعقاد، فسخ و یا تغییرات اساسی در قراردادهای مهم
- تاثیرات با اهمیت ناشی از تغییرات ارزی (قیمت ارز)
- درخواست خروج از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس مربوطه
- خرید، واگذاری، اخذ، فسخ و تغییرات مجوز فعالیت، امتیاز تجاری یا علائم تجاری
- دریافت یا پرداخت کمک‌های نقدی یا غیر نقدی بیشتر از ۵ درصد سرمایه شرکت
- برگشت بیشتر از ۵ درصد از محصولات شرکت بر اساس مبلغ فروش آخرین سال مالی
- دریافت مجوز تغییر بیشتر از ۱۰ درصد در قیمت فروش محصولات یا خرید مواد اولیه
علاوه بر موارد بالا که همگی منجر به انتشار پیام ناظر بازار بورس خواهند شد، دو مورد زیر هم می‌توان به این موارد اضافه کرد.
- واگذاری سهام شرکت دیگر در هر یک از موارد ذیل:
۱. مبلغ واگذاری بیش از ۵ درصد دارایی‌های شرکت در صورت‌های مالی سال قبل باشد؛
۲. ناشر بیش از ۵ درصد سهام شرکت (بورسی یا فرابورسی) دیگر را واگذار نماید.
- تحصیل سهام شرکت دیگر در هر یک از موارد ذیل:
۱. مبلغ خرید بیش از ۵ درصد دارایی‌های شرکت در صورت‌های مالی سال قبل باشد.
۲. ناشر بیش از ۵ درصد سهام شرکت (بورسی یا فرابورسی) دیگر را خریداری نماید.
اطلاعات با اهمیت گروه ب:
- تغییر حسابرس
- برگزاری مناقصه یا مزایده
- شرکت در مناقصه یا مزایده
- برنامه‌ی انتشار اوراق بدهی
- توثیق یا فک رهن دارایی‌ها
- ایجاد یا منتفی شدن بدهی احتمالی
- دعاوی مهم مطروحه له یا علیه شرکت
- پذیرش تعهدات جدید یا اتمام تعهدات قبلی
- تغییرات در ترکیب تولید یا فروش محصولات
- پیشنهاد پرداخت سود یا تغییر سیاست تقسیم سود
- تغییر وضعیت مشتریان یا عرضه‌کنندگان عمده‌ی شرکت
- افشای معاملات موضوع ماده ۱۲۹ اصلاحیه قانون تجارت یا معاملات با سایر اشخاص وابسته
- پیام ناظر بازار بورس مبنی بر تصمیمات هیئت مدیره برای بازخرید سهم یا فروش سهام خزانه
- توثیق، مسدود کردن، آزادسازی یا فک رهن سهام ناشر متعلق به سهامدار عمده که عضو هیئت مدیره می‌باشد.
- انجام معاملات به صورت حراج پیوسته و ناپیوسته:
از سرگیری معاملات نمادهای متوقف شده به دو صورت حراج پیوسته و حراج ناپیوسته انجام می‌شود.
در حراج پیوسته، معاملات بدون وقفه زمانی و به روال عادی انجام می‌شود.
اما در حراج ناپیوسته معامله رخ نمی‌دهد و صرفا نماد به منظور قیمت‌گذاری باز شده است و معاملات بر اساس قیمت نظری گشایش (TOP) انجام خواهد شد. - تعلیق نماد و مشمول فرایند تعلیق در پیام ناظر بازار:
تعلیق پیام به معنای این است که هیچگونه معامله‌ای در آن نماد انجام نمی‌شود. این دو پیام با هم تفاوت دارند. تعلیق نماد می‌تواند بدلیل دستورالعمل پذیرش و یا به دلیل دستورالعمل افشا اتفاق افتاده باشد.
در صورتی مشمول فرآیند تعلیق زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت در اطلاع‌رسانی به سهامداران دچار ابهام و تاخیر شده باشد. شرکتی که دچار فرایند تعلیق می‌شود تا ۶ ماه فرصت از این شرایط خارج شود و نماد خود را دوباره فعال کند. - تغییر وضعیت نماد به دلیل نوسان قیمت بیش از ۲۰ درصد
اگر در ۵ روز کاری، سهام یک شرکت یا سازمان بیش از ۲۰ درصد نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، نماد معاملاتی آن متوقف و پس از انتشار اطلاعیه شفاف‌سازی در همان روز با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می‌شود.
حال اگر در ۱۵ روز کاری نوسان قیمتی سهام شرکت یا سازمان بیش از ۵۰ درصد باشد، آن نماد معاملاتی متوقف و حداکثر تا ۲ روز کاری بعد، پس از برگزاری کنفرانس اطلاع‌رسانی توسط ناشر با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله دانستیم که پیام ناظر بازار همان پیامی است که اطلاعات مهمی از نمادهای معاملاتی را برای سهامداران شرح می‌دهد و توسط سازمان بورس برای سرمایه‌گذاران ارسال می‌شود.
سوالات متداول درباره پیام ناظر بازار
-
پیام ناظر بازار توسط چه کسی ارسال می‌شود؟
سازمان بورس و اوراق بهادار بعنوان ناظر بازار سرمایه، پیام ناظر را برای سهامداران ارسال می‌کند.
-
انواع پیام ناظر بازار چیست؟
توقف نماد به دلیل انتشار اطلاعات با اهمیت گروه الف و ب، انجام معاملات به صورت حراج پیوسته و ناپیوسته، تعلیق نماد و مشمول فرایند تعلیق در پیام ناظر بازار و تغییر وضعیت نماد به دلیل نوسان قیمت بیش از ۲۰ درصد
