با استقرار دولت ۱۳، آزاد شدن واردات خودرو به منظور رفع التهابات موجود هم اکنون در دستور کار قرار گرفته است. اما به چه دلیل این چند سال واردات خودرو بسته بود؟ چه اتفاقی افتاد که واردات خودرو آزاد شد؟ پس از منتشر شدن خبر بسیاری از افراد این دو سوال را می‌پرسیدند و اکنون قصد داریم در این مطلب پاسخ آن‌ها را برای شما بیان کنیم.
به چه دلیل چند سال اخیر واردات خودرو بسته بود؟
در دومین ماه سال ۱۳۹۷ به خاطر از سرگیری سایر تحریم‌های ایالت متحده آمریکا بر علیه اقتصاد کشورمان ایران، از طرف دولت ایران واردات تعداد زیادی از محصولات محدود شد و خودرو نیز از این قاعده مستثنی نبود. بسته شدن واردات خودرو به صورت رسمی اعلام شد و در سه سال اخیر واردات هیچ خودرو جدید خارجی به کشور ایران انجام نگرفته است.
دولت بیان کرد تا هنگامی که شرایط ارزی در کشور به پایداری نرسیده است، تحریم‌ها لغو نشده‌اند و همین‌طور توانایی دسترسی به درآمد‌های ارزی جدید را نداشته باشیم هیچ دلیلی برای آزاد کردن واردات خودرو وجود ندارد. این‌گونه شد که واردات خودرو برای چند سال بسته بود، اما اکنون خبری مبنی بر اینکه واردات خورد آزاد شد منتشر شده است. چه اتفاقی افتاد که دولت خبر از آزادسازی واردات خودرو داد؟ در ادامه این امر را باهم مورد بررسی قرار می‌دهیم.
چه اتفاقی افتاد که دولت خبر از آزادسازی واردات خودرو داد؟
آقای سید رضا فاطمی‌امین که وزیر صنعت، معدن و همین‌طور تجارت دولت حاضر است در حاشیه نشست روز چهارشنبه بیست و ششم مرداد هیات دولت بیان کرد: طرحی درباره تفکیک وزارت صمت در مجلس مورد بررسی قرار دادیم و دولت هم موافقت خود را با آن طرح بیان کرده است. وی همچنین گفت: البته مسیر انجام دادن این کار نیاز است در مجلس شورای اسلامی و با حضور افراد مربوطه طی شود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: بسیار بهتر است که من راجب این مسئله صحبت نکنم، ولی در کل باید بگویم که تصمیم لازم را نیاز است مجلس بگیرد. فاطمی امین درباره آخرین وضعیت مربوط به آیین‌نامه واردات خودرو گفت: واردات خودرو نهایی شد. وی با گفتن اینکه در طرح آزادسازی واردات خودرو، خودروهایی که دست دوم هستند وارد نمی‌شوند، بیان کرد: مدل واردات خودرو به واردکنندگان و بازرگانان بستگی دارد.
شخص وزیر چه گفت؟
آقای سید رضا فاطمی‌امین در رابطه با خبر واردات خودرو آزاد شد بیان کرد: در سال ۱۳۹۷ به دلیل مدیریت تراز ارزی کشور، خبری مبنی بر اینکه واردات خودرو ممنوع شده، داده شد. در حقیقت به خاطر اعمال تحریم‌ها، فروش نفت به مراتب کاهش یافت و جهت مدیریت مصارف ارزی، خبر ممنوعیت واردات خودرو اعلام شد. لازم به ذکر است که این ممنوعیت تا آخر ماه دوم سال ۱۴۰۱ برقرار بوده و بعد از آن دولت قصد تمدید این مصوبه را نداشت. وزیر صمت با گفتن این امر که در سال ۱۴۰۱، دیگر محدودیت‌های ارزی که در سال ۱۳۹۷ برقرار بوده را نخواهیم داشت، گفت: امسال یعنی سال ۱۴۰۱ تراز ارزی روند خوبی را طی می‌کند و صادرات غیرنفتی حدودا به بیش از چهل و هفت میلیارد دلار خواهد رسید. از این رو در سالی که پیش رو داریم دیگر نگرانی‌ای درباره تراز ارزی نخواهیم داشت و همین امر یکی دیگر از دلایل تمدید نشدن مصوبه ممنوعیت واردات خودرو است.
چه افرادی می‌توانند جهت واردات خودرو اقدام کنند؟
تنها خودروسازان اصلی که دارای مجوز هستند، یعنی ایران‌خودرو و همین‌طور سایپا، آن هم به شرطی که خودرو را صادر کنند قادر خواهند بود اقدام به واردات خودرو کنند. البته سایر خودروسازان قادر هستند مجوز سی کی دی بگیرند.
همچنین توجه داشته باشید که قانونی به اسم واردات به شرط مونتاژ وجود داشته و این قانون به این صورت است که ۲۰۰ دستگاه در ابتدا وارد شده و آزمایش می‌شوند. سپس واردات به‌صورت سی کی دی انجام می‌گیرد. آقای فربد زاوه که کارشناس خودرو است بیان کرد: طبق صحبت وزیر صمت تعیین شد که منشاء ارز واردات افراد بوده قادر هستد جهت واردات خودرو به کشور اقدام کرده، ولی باید خدمات بعد از فروش را خریداری کنند.
واردات خودرو با قیمت پایین بیشتر شبیه یک آرزو است
بعد از منتشر شدن خبر واردات خودرو آزاد شد، مطمئنا سوالاتی ذهنتان را درگیر کرد. مثلا وارد کردن خودرو چه تأثیری بر روی بازار خودروی کشورمان ایران می‌گذارد؟ آیا آزادسازی واردات خودرو موجب تعادل بازار و همین‌طور کاهش قیمت‌ها خواهد شد؟ آیا مقدار واردات این کالا آنقدری هست که هر متقاضی توانایی تهیه آن را داشته باشد؟ مسئله دیگر این بوده که بازار داخلی کشور چه واکنشی نسبت به این اقدام نشان داده؟
درواقع از سال ۱۳۹۷ طرح آزادسازی واردات ماشین در رفت و آمد بود؛ آخرین بار نیز درباره این طرح میان شورای نگهبان و همین‌طور مجلس شورای اسلامی صحبتی پیش گرفت که ماده ۴ آن اصلاح شد. قبل از این در ماده ۴ این قانون گفته شده بود تمام اشخاص حقیقی و همین‌طور حقوقی قادر خواهند بود به‌ازای صادرات ماشین، قطعات آن یا سایر محصولات و خدمات انواع مختلف صنایع نیرو محرکه، جهت وارد کردن ماشین به منظور تنظیم بازار اقدام کنند.
استاد انجمن واردکنندگان ماشین گفت: شورایی که بر روی اجرا کردن سیاست‌های کلی نظام نظارت دارد در ادامه بر این مسئله ایراد گرفت که آن با سیاست‌های کلی نظام مغایر بوده و بعد این مصوبه وارد مجمعی به نام مجمع تشخیص مصلحت نظام شد. در حقیقت این مجمع از این ماده از قانون ایراد گرفتند. سپس بعد از این قضیه مجمع با توجه کردن بیشتر به این قانون به این نتیجه رسید که این ماده از قانون در شکل قبلی خود، برای بعضی از بازرگانان و واردکنندگان ماشین انحصاری در انحصار دیگر ایجاد می‌کند.
راکد شدن بازار ماشین بعد از منتشر شدن خبر واردات خودرو آزاد شد
آقای علیرضا جلوانی که رئیس اتحادیه فروشندگان ماشین اصفهان است با اشاره کردن به این مسئله که هنوز واردات ماشین در بلاتکلیفی به سر می‌برد بیان کرد: به خاطر انتظاری که متقاضیان ماشین نسبت به وارد کردن این کالا پیدا کرده‌اند هیچ‌گونه خرید یا فروشی به انجام نمی‌رسد و بازار ماشین بسیار کساد است.
او تصریح می‌کند: بنابراین تا الان، تأثیر خبر آزادسازی واردات خودرو بر بازار ماشین، رکود چشمگیر و البته کاهش نسبی مبالغ بوده است. بعد از اینکه این خبر منتشر شد مردم در انتظار ورود ماشین‌های خارجی نشستند و تصمیم گرفتند آن‌ها را خریداری کنند. این تصمیم مردم تاثیر زیادی بر کساد شدن بازار ماشین داشت. همچنین بحث مذاکرات نیز در میان بوده و این مسئله هم از جمله عواملی است که موجب بلاتکلیفی بازار ماشین شده است.
آقای علیرضا جلوانی که همانطور که قبل‌تر گفتیم رئیس اتحادیه فروشندگان ماشین اصفهان است، می‌گوید: ولی علت دیگری که موجب رکود چشمگیر بازار ماشین شده است، قرعه‌کشی‌هایی بوده که جهت عرضه ماشین انجام می‌گیرد و سایر متقاضیان با این امیدواری و فکر که شانسی برای برنده شدن دارند از تهیه ماشین از بازار آزاد امتناع کرده و بر رکورد بازار تاثیر زیادی می‌گذارند. بنابراین سه عامل یعنی مذاکرات، قرعه‌کشی‌ها و همین‌طور وارد کردن ماشین هم اکنون، بازار خودرو را به حالت بلاتکلیف و متاسفانه در رکود برده است.
آقای جلوانی خاطرنشان می‌کند: مطمئنا واردات ماشین بر روی قیمت این کالا تاثیر زیادی می‌گذارد؛ زیرا عرضه به مراتب افزایش پیدا می‌کند. البته این امر به میزان ماشین وارداتی و همین‌طور مدل و قیمت آن‌ها نیز بستگی دارد. اینکه آیا ماشین به قدری وارد کشور می‌شود که بتواند پاسخ‌گوی تقاضای داخل باشد؟ همچنین این مسئله بسیار مهم است که آیا قیمت این خودروهای وارداتی طوری خواهد بود که اشخاص متقاضی بتوانند آن‌ها را خریداری کنند؟
او تصریح می‌کند: در آن هنگام ماشین‌های داخل کشور نیز تحت تاثیر این شرایط قرار خواهند گرفت و قیمت آن‌ها به مراتب کاهش خواهد یافت. اگرچه شایان ذکر است همین حالا نیز که تنها صحبت واردات پیش‌آمده شاهد تحت تاثیر قرار گرفتن قیمت خودروهای داخلی بوده‌ایم.
همچنین او درباره تأثیر وارد کردن ماشین بر کیفیت خودروهای داخلی کشورمان نیز مطالبی بیان کرد: هنگامی که ماشین خارجی با کیفیت بسیار بالا به کشورمان ورود کند خودروساز‌های داخلی به منظور اینکه تولیدات آن‌ها بدون مشتری نماند و همین‌طور از صحنه رقابت عقب نماند ناچار به افزایش دادن کیفیت ماشین‌های خود خواهند بود، درغیر این‌صورت با ضربه‌ای بسیار بزرگ مواجه خواهند شد.
جلوانی همچنین گفت: اکنون بیشتر از یک ماه است که به خاطر این چند موردی که به آن‌ها اشاره شد و همین‌طور اوضاع اقتصادی و قدرت مالی متاسفانه پایین مردم، بازار ماشین بسیار راکد است. تنها متقاضیانی که ماشین را برای مصرف واقعی خود نیاز داشته باشند برای خرید اقدام خواهند کرد در غیر این صورت درخواست از طرف واسطه‌ها جهت خرید ماشین به منظور سرمایه‌گذاری کردن یا احتکار درواقع به کمترین میزان خود رسیده است.
