نقطه سر به سر نقطه‌ای است که در آن درآمد کل با مجموع هزینه‌های متغیر و ثابت برابر شود. در حقیقت صاحب کسب‌وکار، باید اندازه نقطه سر به سر فروش کند تا سود خالص یا زیان خالص به صفر برسد. در این نقطه مقدار سود صفر است و از این نقطه به بعد، با افزایش میزان فروش میزان سود هم افزایش می‌یابد. در این مقاله به بررسی نحوه محاسبه این نقطه خواهیم پرداخت؛ اما پیش از آن با برخی اصطلاحات اقتصادی آشنا می‌شویم.
تعریف هزینه کل
برای درک بهتر نقطه سر به سر بهتر است ابتدا با هزینه کل آشنا شویم. هزینه کل، همان مجموع هزینه‌های ثابت و هزینه‌های متغیر است. محاسبه هزینه کل از طریق تعداد واحدها یا درآمد، قابل انجام است. نقطه تعادل، زمانی به دست می‌آید که قیمت لحاظ شده برای هر واحد از هزینه متغیر آن، بیشتر باشد. همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد، هدف اصلی هر کسب‌وکاری رسیدن به سود خالص است. تجزیه و تحلیل نقطه تعادل مقدار فروشی را مشخص می‌کند که پس از آن به سود می‌رسیم. پایداری یک کسب‌وکار تا حد زیادی به تحلیل درست این نقطه وابسته است.
هزینه متغیر و هزینه ثابت چیست؟
برای محاسبه نقطه سر به سر باید ابتدا با هزینه‌های مختلفی ممکن است در یک کسب‌وکار پیش بیاید، آشنا باشیم. به‌طورکلی، در هر فعالیت اقتصادی دو نوع هزینه داریم:
- هزینه‌های ثابت
- هزینه‌های متغیر
برای درک بهتر این هزینه‌ها، آن‌ها را با یک مثال توضیح می‌دهیم. تصور کنید یک مغازه کوچک برای فروش بستنی اجاره نموده‌اید و یک نیروی کار هم استخدام کرده‌اید. به‌این‌ترتیب هزینه شیر، شکر، طعم‌دهنده‌ها و ظرف هزینه‌های متغیر هستند و هزینه اجاره و نیروی کار هزینه‌های ثابت هستند.
حاشیه فروش
علاوه بر محاسبه هزینه‌ها، برای تعیین نقطه تعادل باید حاشیه فروش را نیز محاسبه نمایید. حاشیه فروش، آن میزان از درآمد است که صرف هزینه‌های متغیر نمی‌گردد. مثلاً فرض کنید کالایی را به مبلغ ۸۰۰ هزار تومان خریده‌اید. حال اگر این کالا را به مبلغ ۹۵۰ هزار تومان به فروش برسانید، حاشیه فروش شما ۱۵۰ هزار تومان خواهد بود.
BEP چیست؟
BEP نقطه است که در آن میزان هزینه و درآمد با یکدیگر برابر می‌شوند. در نقطه تعادل، فروش خدمات و محصولات به میزانی می‌رسد که می‌تواند تمامی هزینه‌ها را پوشش دهد. در این نقطه چیزی به نام سود خالص نداریم. تنها اتفاقی که در این نقطه می‌افتد برابری مخارج ورودی با درآمد خالص است. درست است که در نقطه تعادل هیچ سودی نداریم؛ اما خبر خوب این است که در این نقطه زیان هم صفر است.
داشتن یک کسب‌وکار موفق، مستلزم تجزیه وتحلیل‌های اقتصادی مداوم و پیوسته است. ما منکر آن نیستیم که مثبت اندیشی یکی از شاخه‌های اصلی موفقیت است؛ اما مثبت اندیشی شما برایتان درآمد نمی‌آورد. در ادامه به نحوه محاسبه نقطه تعادل خواهیم پرداخت.
تحلیل نقطه تعادل
روش‌های مختلفی برای تحلیل نقطه تعادل وجود دارد که عبارت هستند از:
- نقطه تعادل فروش کل
- نقطه تعادل تعداد کالاهای فروخته شده
- قیمت سر به سر
نقطه تعادل فروش کل
زمانی که بخواهیم درآمد و فروش کل موردنیاز برای پوشش‌دادن هزینه‌های ثابت و متغیر را تحلیل کنیم، از فرمول زیر استفاده می‌کنیم:
- حاشیه فروش = (درآمد / هزینه متغیر) – ۱
- میزان فروش سر به سری = هزینه‌های ثابت کل / حاشیه فروش
نقطه تعادل تعداد کالاهای فروخته شده
برای محاسبه این نقطه از فرمول زیر استفاده می‌کنیم:
تعداد واحد کالای موردنیاز برای رسیدن به نقطه تعادل = (هزینه متغیر هر واحد کالا – قیمت هر واحد کالا) / هزینه ثابت کل
قیمت سربه‌سر
- درصد هزینه متغیر برای هر واحد کالا = (هزینه متغیر کل + هزینه ثابت کل) / هزینه متغیر کل
- هزینه ثابت کل برای هر واحد کالا = تعداد کل واحدها / هزینه ثابت کل
- قیمت سربه‌سر = ((هزینه ثابت کل برای هر واحد کالا)*(درصد هزینه متغیر برای هر واحد کالا – ۱)) / ۱
کاربرد نقطه سر به سر
برای اینکه کسب‌وکار موفقی داشته باشید، قبل از انجام هر فعالیت تازه‌ای باید صرفه اقتصادی آن فعالیت اقتصادی را به طور دقیق تجزیه‌وتحلیل نمایید. یکی از روش‌های تحلیل، محاسبه نقطه سر به سر است. محاسبه این نقطه دیدگاه خوبی نسبت به پروژه اقتصادی جدید به شما می‌دهد. تحلیل این نقطه یکی از وظایف حسابدار در واحد حسابرسی است. از جمله مهم‌ترین کاربردهای نقطه سر به سر عبارت هستند از:
تأثیر افزایش هزینه‌های مختلف بر روی نقطه سر به سر- محاسبه حداقل میزان فروش برای پیشگیری از زیان
- بررسی اثر سرمایه‌گذاری برای تجهیزات جدید بر روی نقطه سر به سر
- محاسبه تقریبی زمان عبور فروش محصولات جدید از نقطه تعادل
- بررسی اثر خارج‌شدن یک محصول از دسترسی مشتری در برقراری نقطه تعادل
- محاسبه میزان سوددهی یا میزان زیان
- بررسی تأثیر افزایش و کاهش قیمت کالاها و خدمات بر روی میزان درآمد خالص
معرفی شرکت بازرگانی وانیکس
شرکت بازرگانی وانیکس یکی از بهترین‌ها در حوزه واردات کالاهای مختلف از کشورهای چین و دبی است. این شرکت متشکل از کارشناسان مجربی است که به‌صورت ۲۴ ساعته آماده مشاوره و پاسخگویی به سؤالات شما در زمینه واردات کالا هستند. این شرکت تمامی امور مربوط به واردات کالا از کسب مجوزهای لازم برای واردات تا ترخیص کالا از گمرک را برای شما انجام می‌دهد.
اگر قصد راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید را دارید و می‌خواهید به‌سرعت به سود برسید، باید تحلیل‌های اقتصادی دقیقی داشته باشید یا با یک مشاور اقتصادی مشورت نمایید. محاسبه و تحلیل نقطه سر به سر، به طور ویژه‌ای در میزان سوددهی شما تاثیرگذار است. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید با کارشناسان اقتصادی وانیکس مشورت نمایید.
