وقتی دارایی خود را به پول تبدیل می‌کنید اهمیت ندارد که یا به دلیل مسائل شخصی این کار را انجام می‌دهید یا می‌خواهید از فعالیت بازار مالی دیگر انصراف دهید، در هر صورت تبدیل دارایی که بر آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید به پول نقد از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه مقاله درباره مفهوم و مقایسه نقدشوندگی در بازارهای مالی و سایر مسائل مربوط به آن صحبت خواهیم کرد.
نقدشوندگی چیست
ویژگی و عامل مهم در سرمایه‌گذاری، نقدشوندگی در بازار مالی است. در صورتیکه بخواهیم یک دارایی یا اوراق بهادار به راحتی و به سرعت به پول نقد تبدیل کنیم یا خرید و فروش یک دارایی به راحتی انجام دهیم، به این عمل نقدشوندگی می‌گویند. سرمایه‌گذار هر زمان که تصمیم گرفت دارایی خود را به پول نقد تبدیل کند، باید این کار را راحت و بدون دردسر انجام دهد. به همین دلیل نقدشوندگی در بازار مالی یک فرآیند مهم در سرمایه‌گذاری به حساب می‌آید.
هر چقدر که میزان معاملات یک سهم در بازار بیشتر و خریداران و فروشندگان آن سهم، هم بیشتر باشد، باعث می‌شود نقدشوندگی نیز افزایش یابد. برخی از دارایی‌ها نقدشوندگی بیشتری دارند، مثل سهام و اوراق قرضه، ارز و طلا. در مقابل برخی از دارایی‌ها مثل املاک، تابلوهای نفیس و خودرو نقدشوندگی پایینی دارند.
معیارهای نقدشوندگی
دو معیار اصلی در مفهوم نقدشوندگی در بازارهای مالی وجود دارد که در ادامه به شرح آنها می‌پردازیم:
- نقدشوندگی در بازار: به این مورد اشاره دارد که یک بازار مثل بازار سهام یک کشور یا املاک یک شهر، این شرایط را فراهم می‌کند که خرید و فروش دارایی ها با قیمت ثابت و شفاف انجام شود.
- نقدشوندگی در حسابداری: به این معنی است که یک شرکت یا یک فرد با دارایی‌هایی که در دست دارد، می‌تواند به راحتی تعهدات مالی خود را پوشش دهد. ارزش نقدشوندگی در حسابداری یعنی توانایی پرداخت بدهی در زمان سررسید آنها اندازه‌گیری می‌شود.
اهمیت نقدشوندگی در بازارهای مالی
نقدشوندگی در بازارهای مالی به چند دلیل مهم، اهمیت بسیاری دارد که مهمترین آن بر سرعت باز و بسته کردن موقعیت‌ها تاثیر می‌گذارد. یک بازار با نقدینگی بیشتر ریسک کمتری هم دارد، چون همیشه هر کسی مایل است که طرف مقابل یک موقعیت خاص باشد.در نتیجه همین موضوع باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران و واسطه‌ها به بازار جذب شوند و این مورد بر شرایط مطلوب بازار می‌افزاید. فروشنده به سرعت خریدار را پیدا می‌کند، بدون اینکه مجبور باشد برای جذب خریدار قیمت دارایی را کاهش دهد و بالعکس خریدار هم مجبور نیست برای تضمین دارایی خود مبلغ افزایش یافته‌ای بپردازد.
یک عامل مهم و کلیدی در تعیین اسپردی، نقدشوندگی در بازار مالی است. یعنی وقتی نقدینگی بازار بالا باشد سفارش برای خرید و فروش در بازار هم بسیار بالاست. این موضوع این احتمال را افزایش می‌دهد که خریدار حاضر باشد بیشترین قیمت را هم بپردازد و کمترین قیمتی که هر فروشنده راضی به قبول آن باشد، به هم نزدیک است. در صورتی که یک بازار نقدینگی نداشته باشد باعث می‌شود اسپرد بسیار گسترده‌ای وجود داشته باشد.
مزایای نقدشوندگی در بازارهای مالی
هر چه ورود نقدینگی به سمت بازار سهام بیشتر شود برای اقتصاد کشور بهتر است:
- فلسفه اصلی بازار سرمایه تامین مالی ارزان، شفاف و سریع صنایع است که این اتفاق با ورود نقدینگی به سمت بازار می‌افتد.
- کاهش سوداگری و دلالی در سایر بازارها، به همین دلیل ورود نقدینگی به بازار بورس و سهام مفید خواهد بود.
- به بلوغ اقتصادی و افزایش سواد مالی جامعه کمک می‌کند؛ چون سرمایه‌گذاری در بازار سهام نیاز به دانش و اطلاعات از سایر بازارها دارد.
- قدرت نقدشوندگی بالای سهام نسبت به سایر بازارها
- فعالیت بیشتر سهامداران حقیقی نسبت به سهامداران حقوقی به همین دلیل با تلاش در اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی موجب ماندگاری نقدینگی در بازار سهام می‌شوند.
چه زمانی نقدشوندگی در بازار مالی کاهش می یابد
زمانی که قابلیت پیش‌بینی قیمت و بازده وجود داشته باشد نقدشوندگی در بازارهای مالی پایدار است. اگر قیمت سهام با حجم کمی از معاملات تغییر کند، موجب کاهش یا عدم نقدشوندگی می‌شود و زمانی که نقدشوندگی کاهش می‌یابد تاثیر منفی روی بازار سهام می‌گذارد.
با کاهش نقدینگی در بازارهای مالی خسارت‌هایی در سراسر دنیا به وجود می‌آید. حساس بودن و ریسک نقدشوندگی در بازار بسیار بالاست و در اروپا وجود ورشکستگی‌ها و بحران‌های شکل گرفته به‌دلیل بحران نقدشوندگی است.
همچنین بزرگترین صندوق هجینگ به علت کاهش نقدشوندگی ورشکست کرد. با وجود این ورشکستگی‌ها هنوز که هنوزه نقش و ریسک آن به اندازه کافی جدی گرفته نمی‌شود و در تحقیقات آکادمیک کمتر مورد توجه و مطالعه قرار می‌گیرد.
نحوه استفاده از نقدینگی در معاملات
در هنگام معامله در بازارهای مالی، نقدینگی بازار باید قبل از باز یا بسته شدن هر موقعیت را در نظر گرفت. چون کمبود نقدینگی باعث افزایش ریسک می‌شود، زمانی که نوسانی در بازار باشد، اما نسبت خریداران به فروشندگان کمتر باشد بستن موقعیت شما دشوارتر می‌شود.
در چنین شرایطی ممکن است شما در موقعیت باخت قرار بگیرید یا برای تکمیل سفارش خود مجبور شوید به چند حوزه با قیمت‌های متفاوت بروید. یکی از راه‌های مدیریت ریسک نقدینگی استفاده از توقف تضمین شده یا نوعی توقف ضرر است. یعنی اینکه به شما می‌گوید موقعیت شما در سطح قیمتی که از قبل انتخاب کرده‌اید، بسته می‌شود.۱۳۹۲
توقف تضمین شده چون تحت تأثیر نوسانات بازار قرار نمی‌گیرد، یک ابزار مفید برای پیمایش بازارهای آشفته است و اگر توقف تضمین شده برای شما فعال باشد هزینه کمی برای پرداخت وجود دارد. نقدینگی بازار لزوما ثابت نیست و موقعیت یک بازار به عواملی چون حجم معامله‌گران و زمان روز بستگی دارد.
نقدشوندگی در بازار مالی
ممکن است این سوال برای شما پیش آید که نقدشونده‌ترین بازارها کدامند؟ یا اینکه نقدینگی در کدام بازار بیشتر است؟ بازار فارکس یا همان جفت ارزهای اصلی، بازار سهام بزرگ و بازار کالاها نقدشونده‌تر هستند.
درست است که این سه بازار نقدشونده‌ترین بازارهای مالی است، اما بطور کلی پول نقد به عنوان دارایی به شمار می‌آید؛ چون از آن می‌توان برای خرید هر چیزی استفاده کرد. بطور کلی می‌توان گفت اکثر دارایی‌ها بستگی به سهولت و سرعت تبدیل آنها به پول نقد دارد.
تاثیر نقدینگی در جهت روند بازار
وقتی در هر لحظه قیمت‌های اعلامی تغییرات زیادی داشته باشد و از طرفی قیمت‌ها روند حرکتی آرامی در پیش گیرند در این مواقع بازار، نقدینگی بالایی دارد. اگر بر اثر خبرهای اقتصادی مختلف در بازار روند حرکتی قیمت‌ها زیاد باشد، نقدینگی بازار کم است. در نتیجه اعلام قیمت در بازه‌های زمانی مشخصی صورت می‌گیرد.
یکی از عوامل نشان‌دهنده نقدینگی در بازار، حجم معاملات است. یعنی هرچه میزان حجم در بازار افزایش یابد باعث کاهش اختلاف بین عرضه و تقاضا می‌شود. یکی دیگر از عوامل تأثیر‌گذار بر نقدینگی بازار، زمان باز شدن بازارهای مختلف و تعداد معاملات مختلفی که در ساعات مختلف بازار رخ می‌دهد، است.
رابطه نقدشوندگی و بازار کارا و ناکارا
همانطور که می‌دانید با شنیدن اتفاقات و انتشار خبرهای مختلف تمام بازارهای دنیا واکنش نشان می‌دهند. زمانی که یک بازار نسبت به این پیشامدها واکنش نشان دهد این یک بازار کارا است. در بازار کارا هیچگونه سواستفاده‌ای از طرف سفته‌بازان وجود ندارد و کسی نمی‌تواند با توجه به اطلاعات خرید یا فروشی به ضرر بازار یا نفع خود عمل کند.
در بازار ناکارا در برابر اتفاقات و انتشار خبرها هیچگونه عکس‌العملی نشان نمی‌دهند و همین باعث می‌شود که عرصه را به روی سواستفاده‌گران و سفته‌بازان باز کنند تا به راحتی به اطلاعات دسترسی داشته باشند و خیلی سریع اقدام به خرید می کنند. هنگام فروش با قیمتی بالاتر از ارزش دارایی به فروش می‌گذارند.
در نتیجه میزان نقدشوندگی در بازارهای مالی یکی از عوامل مهم بازارهای کارا یا ناکارا است، بدین معنا که اگر حتی میزان نقدینگی در بازار کارا پایین باشد، باز هم بازار توان عکس‌العمل سریع و اقدام به موقع ندارد و منفی عمل می‌کند. این یک فاکتور اساسی در تحلیل بنیادی در نظر گرفته می‌شود.
حرف آخر
برای موفقیت در بازار، میزان نقدینگی اهمیت زیادی دارد و اگر با نقدشوندگی پایین وارد معامله شوید، به دلیل نوسانات ناگهانی ممکن است دچار ضرر شوید. میزان نقدینگی با توجه به سطح‌های مختلف بازار ایجاد می‌شود، مثل غول‌های بانکی یا انواع معامله‌گران که این میزان نقدینگی در روند بازار تاثیر بسیاری دارد. درنتیجه زمانی که نقدینگی بالا باشد، روند حرکتی بازار آرام است و میزان اسپرد آن نیز کم خواهد بود. اما اگر نقدینگی پایین باشد نوسانات شدیدی در بازار ایجاد می‌شود و میزان اسپرد هم افزایش می‌یابد. برای به دست آوردن سود و موفقیت بیشتر در معاملات بهتر است از جفت ارزهایی که میزان نقدینگی بالایی دارند، استفاده کنید. اگر نیاز به دریافت مشاوره در حوزه سرمایه‌گذاری روی واردات و صادرات دارید، می‌توانید از وانیکس کمک بگیرید.
