فرد معامله‌گر لازم است برای موفقیت علاوه بر روش‌های مدیریت سرمایه خود از روانشناسی بازار نیز شناخت داشته باشد. براساس مطالعات انجام شده در باب روانشناسی بازار، نقش احساسات در تعیین جریان‌های معامله‌گری و همچنین اهمیت کنترل بر احساسات در موفقیت ابعاد مالی افراد قابل انکار نیست. در این مقاله از وبلاگ وانیکس قرار است با مباحث زیر آشنا شوید.
روانشناسی بازار چیست
در تعریف روانشناسی بازار اصطلاحات و توضیحات زیادی وجود دارد که این تعاریف شامل موارد زیر است:
۱. احساس عمومی که بازار هر لحظه آن را تجربه می‌کند. عاملی که روی شیوه فکر افراد جهت سرمایه گذاری تاثیرگذار است مانند ترس از امید، انتظارات و شرایط، طمع.
- از موضوعات اصلی اقتصاد رفتاری محسوب می‌شود و بدین ایده اشاره می‌کند که موضوع مورد مطالعه آن، تأثیر متقابل میان حرکات و وضعیت عاطفی افراد مشغول در بازار است.
- موضوعی بین رشته‌ای در بین اقتصاد و روانشناسی است که با بررسی عوامل تاثیرگذار بر تصمیمات مالی می‌پردازد. بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که، محرک اصلی حرکت کردن بازارهای مالی، نوسانات هیجانی و احساسات سرمایه‌گذاران است که چرخه‌های روانی بازار را به وجود می‌آورد.
- به ارتباط احساسی که بین خریداران و فروشندگان در بازار مالی در یک دوره زمانی تعیین شده حاکم است، اطلاق می‌شود. همچنین نیروی بسیار پر قدرت است که از جانب اصول یا رویدادهای به خصوص تعریف می شود.
تاثیر روانشناسی بازار بر معامله گری
برخی اوقات از نظر فنی نگاهی به بازار می‌اندازید، جبران و تصحیح اشتباهات را آسان به نظر می‌رسد. برای مثال، وقتی به بررسی معامله‌ای که با گذشت زمان کمی از آن خارج شده‌اید، می‌پردارید دلایل فنی که باعث متقاعد شدن شما در مورد خروج از معامله بر‌خورد می‌کنید، مجددا به تحلیل بپرداخته و بعد به سراغ اندیکاتورها و نوسانگر‌های متفاوت رفته و با گذشت زمان خروج را در نقطه مناسب‌تری انتخاب کنید. این دقیقا زمانی است که ما صرفا از منظر فنی به بازار می‌نگریم. با وجود این‌که اغلب اوقات حتی بهره‌مند بودن از بهترین استراتژی‌های مالی نمی‌تواند به موفقیت ما منجر شود و معاملات ما را به معاملاتی سودآور تبدیل کند. در چنین حالی روانشناسی بازار اهمیت پیدا می‌کند. این شاخه از علوم اقتصادی تلاش دارد تا به ما بیاموزد که هر روند خاص در بازار امکان دارد منعکس کننده شرایط و احساسات فعلی بازار شود تا سود یا ضرر‌های قابل توجه در ارزش سهام. همچنین روانشناسی بازار در داشتن شناخت و دانش کافی در مورد خودمان به عنوان یک فرد سرمایه‌گذار به دست آوریم. آگاهی از این نوع روانشناسی و شناخت در مورد خود به عنوان یک سرمایه‌گذار این امکان را به فرد می‌دهد تا تشخیص دهد که آیا در مدیریت سرمایه خودش به صورت حرفه‌ای عمل می‌کند یا یک سرمایه‌گذار احساسی محسوب می‌شود.
بررسی و حل مسائل ذهنی و روانی که همچون مانعی موفقیت استراتژی‌های معاملاتی شما را به تعویق انداخته‌اند، کاری آسان نیست. در حقیقت اغلب مشکلات روانی پشت تعصبات و موارد آشکار پنهان شده است و در موقعیت‌های مهم باعث آسیب‌های فراوان به فرد می‌شود. نکته دیگری که باید بدان پرداخت این است که احساسات انسان بر روان او تاثیر دارد. میان عواطف، روان انسان و الگوهای رفتاری او رابطه‌ای تنگاتنگ و مستقیم وجود دارد؛ پس بسیار بدیهی است که اگر انسان قادر باشد احساسات خود را کنترل کند، تجربه مالی بهتری در مقایسه با قبل به انجام می‌رساند. به عبارت دیگر می‌توان بیان داشت که کنترل داشتن بر احساسات نقش تاثیرگذاری در موفقیت معامله‌گران دارد.
فواید تحقیق در حیطه روانشناسی بازار
تحقیق زیادی در مورد تاثیر روانشناسی بازار بر عملکرد سرمایه‌گذاران و بازده سرمایه‌گذاری آنها انجام گرفته است. در این بین، نظرات اقتصاددان‌هایی مانند آموس تورسکی (Amos Tversky) و روان‌شناس برنده جایزه نوبل، دانیل کانمن (Daniel Kahneman)، بسیار پر اهمیت و تاثیرگذار بوده است. این افراد اولین کسانی هستند که با به چالش کشیدن نظریه «بازار متداول و کارآمد» این تصور که سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی تنها براساس اطلاعات عمومی و بنا به قیمت‌ها تصمیم‌گیری‌های منطقی انجام می‌دهند، قبول نکردند. آن ها با رد این نظریه، در حوزه اقتصاد رفتاری پیشگام شدند. مطالعات و نظریاتی که آنها ارائه دادند، بیشتر تمرکزشان بر شناسایی خطاهای سیستماتیک در تصمیم‌گیری انسان است که برآمده از سوگیری‌های شناختی مثل ترس از دست دادن، داشتن تعصبات بیش از اندازه و ترس از اشتباه کردن است. کار آن ها به شکل گسترده‌ای مورد پذیرش قرار گرفت و در طراحی استراتژی‌های سرمایه‌گذاری همچین تجارت و مدیریت پرتفوی از آن بهره برداری شد.
رفتار سرمایه گذاران بر اساس روانشناسی بازار
از آنجایی که روانشناسی بازار متأثر از روانشناسی رفتار سرمایه‌گذاران است، به بررسی و معرفی چند نمونه از این رفتارها می‌پردازیم تا با محیط بازار‌بیشتر آشنا شوید. اگر از سرمایه‌گذاران در هر نوع بازار مالی این سوال پرسید شود که هدف شما از ورود به بازار چه بود؟ً شاید همه آنها در جواب این سوال، پاسخ یکسان داشته باشند: به دست آوردن سود بیشتر، اما هر کدام از این افراد در شرایط متفاوت ممکن است، به دلیل قرار گرفتن تحت تاثیر تمایلات درونی، به سمت انجام فعالیت‌هایی کشیده شوند که با اهداف‌های آنها در تضاد است. تمایلاتی که گاهی نه تنها ابراز نمی‌شوند، بلکه ممکن است حتی از وجود آنها بی‌اطلاع هم باشند. اشراف کامل نداشتن به این تمایلات، ممکن است زیان‌های مالی بزرگی را به وجود بیاورد.
رفتارهای سرمایه‌گذاران را می‌توان متأثر از ۶ احساس درونی دانست که شامل امید، یاس، ترس،اضطراب، طمع و خستگی است. برای مثال، ترس از تجربه ضرر بیشتر منجر به تصمیم‌گیری سریع و هیجانی معامله‌گر می‌شود که نتیجه آن وارد شدن خسارت بیشتر به اوست. یا در مثالی دیگر، سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرید، با وجود این‌که سود قابل قبولی را شناسایی کرده است، تنها به دلیل طمع، تصمیم به نگهداری سهام در پرتفوی خود کرده است و با ریزش قیمت سهام، متضرر شده است.
از آنجایی که روانشناسی بازار تحت تاثیر روانشناسی رفتار سرمایه‌گذاران است، به بررسی چند نمونه از این رفتارها اشاره می‌کنیم تا با محیط بازارهای بستر معامله‌گری بیشتر آشنا شوید.
۱. سرمایه‌گذاران فعال
افرادی هستند که استراتژی معاملاتی دارند، مانند خرید و فروش مداوم .کسب سود در زمان کوتاه هدف سرمایه‌گذاران فعال است؛ بنابراین، به طور معمول از روندهای بلندمدت، صرفه نظر می‌کنند.
۲. سرمایه‌گذاران منفعل
این سرمایه‌گذاران استراتژی معاملاتی مبتنی بر خرید و نگهداری بلند مدت دارند؛ بنابراین، به دنبال نوسان‌گیری یا کسب سود در زمان کم نیستند.
۳. سرمایه‌گذاران احساسی
این اشخاص معمولاً پیگیر اخبار هستند و با شنیدن اخبار منفی، واکنش‌هایی عجولانه و هیجانی نشان می‌دهند. برخی اوقات حتی از بررسی کردن قیمت سهام واهمه دارند یا با فکر سودهایی که هنوز کسب نکرده‌اند، خوشحال می‌شوند. این اشخاص سرمایه‌گذاری موفقی را تجربه نمی‌کنند و معمولاً با ضرر مواجه می‌شوند.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با مقوله روانشناسی بازار و تاثیر آن در معامله‌گری همچنین تحقیقات انجام گرفته در این باره و تحلیل رفتار سرمایه‌گذاران بر اساس این مولفه‌ها آشنا سازیم. این رشته به معامله‌گران کمک می‌کند تا در کنار تحلیل‌های منطقی که گاهی سنخیتی با چالش‌های فرد ندارد از مطالعات رفتاری بهره بگیرند.
شرکت بازرگانی وانیکس با سال‌ها تجربه در امور صادرات و واردات شما را وارد بازارهای بین‌المللی می‌کند. از وجه تمایز این شرکت می‌توان به اعطای چک ضمانت کالا و همچنین عدم نیاز به گمرکی شاره کرد. جهت دریافت اطلاعات بیشتر با مشاوران شرکت ما در تماس باشید.
