FTZها در اطراف بنادر بزرگ دریایی، فرودگاه‌های بین‌المللی و مرزهای ملی سازماندهی شده‌اند، مناطقی که دارای مزایای جغرافیایی زیادی برای تجارت هستند. به عنوان مثال می‌توان به هنگ‌کنگ، سنگاپور، کولون (پاناما)، کپنهاگ، استکهلم، گدانسک (لهستان)، لس‌آنجلس و شهر نیویورک اشاره کرد. دستگاه‌های جایگزین مانند انبار پیوندی و سیستم‌های مرتبط در برخی بنادر بزرگ دریایی (مانند لندن و آمستردام) استفاده می‌شوند. هدف اصلی از ایجاد مناطق آزاد تجاری در ایران حذف موانع تجارت ناشی از تعرفه‌های بالا و مقررات پیچیده گمرکی از بندر، فرودگاه یا مرز است. از جمله مزایای این سیستم می‌توان به گردش سریع‌تر کشتی‌ها و هواپیماها از طریق کاهش تشریفات گمرکی و همچنین امکان ساخت، تکمیل و نگهداری آزادانه کالاها اشاره کرد.
مزایای کلی FTZ چیست؟
- معافیت از حقوق گمرک و بدون پرداخت عوارض برای صادرات مجدد
- کالاهای خارجی و کالاهای داخلی نگهداری شده برای صادرات از مالیات دولتی معاف هستند.
- اگر از یک کالای وارداتی برای ساخت محصولی استفاده شود که متعاقباً صادر می‌شود، هیچ عوارضی برای واردات آن کالا پرداخت نخواهد شد.
- عوارض گمرکی نیز ممکن است برای تجهیزات تولیدی وارداتی که قرار است مجدداً بازگردانده شوند به تعویق بیفتد یا کاهش یابد.
بنادر آزاد تجاری ایران
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی سازمان توسعه تجارت ایران (TPO) در حال حاضر هفت منطقه آزاد تجاری و دوازده منطقه ویژه اقتصادی در ایران وجود دارد. منطقه آزاد به منطقه‌ای بندری یا غیر بندری گفته می‌شود که برخی از قوانین دولتی در آن اجرا نمی‌شود و یا مزایا و تسهیلاتی برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌شود. در واقع این مناطق با ایجاد فرصت برای بهره‌مندی از مزایایی مانند معافیت‌های مالیاتی، معافیت گمرکی، عدم تشریفات دست‌وپاگیر مبادلات ارزی و فرایندهای اداری، تسریع در واردات و فرایندهای صادراتی با جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال فناوری به روند توسعه کشور کمک می‌کنند. در ایران هفت منطقه آزاد شامل کیش، قشم، چابهار، انزلی، ارس، اروند و ماکو فعال است.
مناطق ویژه اقتصادی در ایران
مناطق ویژه اقتصادی به مناطق جغرافیایی اطلاق می‌شود که قوانین گمرکی کشور در آنها اجرا نمی‌شود. این حوزه‌ها به‌منظور تسهیل واردات و صادرات کالا و حمایت از صنعت داخلی و همچنین تسریع در جذب فناوری‌های نوین در مبادی گمرکی و نقاط مرزی کشور ایجاد شده است.
مناطق ویژه اقتصادی ایران عبارت‌اند از: فرودگاه پیام (تهران)، سلفچگان (قم)، خلیج‌فارس (هرمزگان)، لرستان، کشتی‌سازی خلیج‌فارس (هرمزگان)، بندر امیرآباد (مازندران)، بندر بوشهر، بوشهر، بندر شهید رجایی (هرمزگان)، سرخس (خراسان رضوی)، سیرجان (کرمان) و یزد و منطقه آزاد اروند.
مزایای قانونی سرمایه‌گذاری در FTZ
به‌منظور تسریع در دستیابی به اهداف تعیین شده برای ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، مزایا و معافیت‌های مختلفی در قوانین و مقررات مختلف برای فعالیت در این مناطق در نظر گرفته شده است. از مهم‌ترین آنها می‌توان به مزایای مالیاتی، معافیت از حقوق ورودی، تسهیلات مربوط به مالکیت مستغلات (به جز زمین) و آزادی کامل خروج و ورود سرمایه اشاره کرد.
مزایای مالیاتی در FTZ
در ماده ۱۳ قانون اداره مناطق آزاد تجاری جمهوری اسلامی ایران، مزایای مالیاتی فعالیت‌های اقتصادی در مناطق آزاد به شرح زیر بیان شده است: اشخاص حقیقی و حقوقی که در مناطق آزاد به فعالیت‌های مختلف اقتصادی اشتغال دارند از تاریخ فعالیت مندرج در پروانه، به‌ازای هر نوع فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد به مدت بیست سال از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی مبنی بر قانون مالیات‌های مستقیم معاف خواهند بود. البته پس از انقضای بیست سال مشمول مقررات مالیاتی می‌شوند.
چند نمونه از مالیات‌های مستقیم مشمول معافیت در مناطق آزاد تجاری
کلیه اشکال مختلف مالیات بر درآمد مشمول معافیت می‌شوند که برخی از آنها عبارت‌اند از:
- مالیات بر درآمد املاک
- مالیات بر درآمد کشاورزی
- مالیات بر درآمد (برای کارکنان)
- مالیات بر درآمد مشاغل آزاد
- مالیات بر درآمد شرکتی (معمولاً معادل ۲۵ درصد سود خالص شرکت‌ها)
در مورد مالیات بر ارزش‌افزوده، فقط آن دسته از فعالیت‌هایی معاف هستند که یا به طور کامل در مناطق آزاد انجام می‌شوند یا صادرات (به خارج از ایران) در این مناطق صورت می‌گیرد.
برخی دیگر از مزایای سرمایه‌گذاری در FTZ
برخی از مهم‌ترین مزایای سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد ایران عبارت‌اند از:
- بهره‌وری در سرعت و خدمات کامل بانک‌های دولتی و خصوصی و همچنین شرکت‌های بیمه
- مالکیت ۱۰۰٪ خارجی
- ثبت ساده و آسان شرکت‌ها، مؤسسات صنعتی و فرهنگی و مالکیت معنوی
- مقررات آسان برای ورود قانونی کلیه کالاها طبق جدول مالیات و عوارض
- معافیت از پرداخت حقوق گمرکی برای واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات صنعتی برای واحدهای تولیدی داخل
- امکان واردات کالا (به منطقه) و صادرات کالا (به خارج از منطقه) بدون تشریفات اداری
- آزادی کامل برای ورود و خروج سرمایه
- صدور تضمین و حمایت قانونی از سرمایه‌گذاران خارجی
- نرخ قیمت مناسب برای مصرف انرژی
- امکان فعالیت در فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی و بورس بین‌المللی
- صادرات محصولات به خارج از کشور بدون پرداخت حقوق گمرکی و بندری
- فراهم کردن شرایط کاری ساده و دسترسی به مجموعه‌ای از نیروهای کار ماهر
- عدم محدودیت در انتقال ارز به سایر مناطق آزاد ایران یا سایر کشورها
- رویه‌های ساده برای صادرات مجدد و ترانزیت کالا
- امکان ورود اتباع خارجی بدون نیاز به ویزا
تفاوت عمده سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد تجاری – صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی
برخی از مهم‌ترین تفاوت‌های مناطق آزاد و ویژه در ایران به شرح زیر است:
- معافیت مالیاتی در مناطق آزاد ۲۰ سال است، اما در مناطق ویژه اقتصادی تخفیف مالیاتی طبق مقررات داخلی است
- خرده‌فروشی کالا در مناطق ویژه اقتصادی فقط برای اتباع خارجی و در مناطق آزاد برای اتباع داخلی و خارجی امکان‌پذیر است
- شرایط ویزا برای اتباع خارجی در مناطق ویژه بر اساس مقررات داخلی است، اما روادید در مناطق آزاد در مرزهای ورودی صادر می‌شود
- مقررات کار و بیمه اجتماعی برای به‌کارگیری اتباع خارجی در مناطق آزاد تابع مقررات خاص مناطق است، اما در مناطق ویژه اقتصادی مشمول مقررات داخلی است
معرفی شرکت بازرگانی وانیکس
شرکت بازرگانی وانیکس، یکی از بهترین شرکت‌های واسطه در حوزه واردات کالا است. این شرکت دارای کارشناسان مجرب و آگاهی است که به‌صورت ۲۴ ساعته آماده پاسخگویی به مشتریان هستند. هرگونه سؤالی در حوزه واردات یا صادرات کالا ذهن شما را مشغول کرده است، می‌توانید از مشاوران وانیکس بپرسید. امیدواریم مقاله مربوط به مناطق آزاد تجاری در ایران برای شما عزیزان مورد استفاده قرار گرفته باشد.
