در یک تعریف کلی و جامع، باید بگوییم رکود اقتصادی، یعنی شرایطی که وضعیت اقتصادی کشور بنا به دلایلی ضعیف شده باشد؛ در این حالت، میزان تقاضا بیشتر از عرضه بوده و به‌خاطر مشکلات موجود، تولیدات کشور کاهش پیدا می‌کند. با کاهش یافتن تولید، مواردی مانند گرانی‌ها، سقوط شرکت‌ها و بیکاری نیز افزایش می‌یابد که این یک شرایط ناخوشایند برای کشور درگیر با این موضوع است.حال که متوجه شدید رکود اقتصادی چیست و چه بلایی سر اقتصاد یک کشور می‌آورد، بهتر است با دلایل به‌وجودآورنده و نحوه مقابله با آن نیز آشنا شوید تا بتوانید این شرایط را در زندگی خود تحت کنترل در بیاورید.در این نوشتار از سری مقالات وبلاگ وانیکس قصد داریم شما را با عوامل به وجود آورنده رکود آشنا کرده و موارد مهم مرتبط به این موضوع را بیان کنیم. اگر علاقه‌مند به مسائل اقتصادی بوده و دوست دارید زندگی شما کمترین تأثیر را از شرایط نابسامان اقتصادی بپذیرد، در ادامه مقاله همراه ما باشید.
رکود چه زمانی رخ می‌دهد؟
با آشنایی با این مورد که رکود چه زمانی ممکن است رخ دهد، افراد می‌توانند برای آینده خود، بهتر برنامه‌ریزی کنند. برای اینکه متوجه شویم رکود چه زمانی رخ می‌دهد، باید به نشانه‌های آن در جامعه توجه کنیم. وجود نشانه‌ها یعنی در آینده نزدیک، رکود ممکن است رخ دهد. اختلال در میان عرضه و تقاضا، اولین نشانه رکود اقتصادی است. اگر در جامعه‌ای میزان تولیدات و عرضه محصولات با نیازهای مردم همخوانی نداشته باشد، یعنی رکود در حال گسترش است. عدم تناسب میان تولید و عرضه محصول، با بهم ریختن توازن قیمت‌ها، مانع رشد اقتصادی کشور می‌شود. گاهی نیز ممکن است برخی از کشورها نتوانند رکود را خود را کنترل کنند و با طولانی شدن این کسادی‌ها، رکود اقتصادی سنگین‌تر شده و عواقب گسترده‌ای برای مردمان جامعه و کشور در برخواهد داشت.
سرمایه‌گذاران در شرایط رکود، برای سرمایه‌گذاری و مصرف ذخایر خود در تولید و حرکت چرخه اقتصاد، ترسیده و دچار تردید می‌شوند؛ درنتیجه از سرعت سرمایه‌گذاری خود می‌کاهند. به این ترتیب خود آنان باعث گسترش رکود می‌شوند و اگر قرار باشد درصد کمی از رکود اتفاق بیفتد با این کارها و ترس‌ها، ۱۰۰ درصد میزان آن افزایش پیدا می‌کند. حال برویم به سراغ بررسی عواملی که در ایجاد رکود نقش دارند. تقریباً همه ما کم‌وبیش با این عوامل آشنایی داریم، اما چون این بررسی از مهم‌ترین ابعاد پاسخ به سؤال رکود اقتصادی چیست محسوب می‌شود به بیان دقیق آن پرداخته‌ایم.
دلایل ایجاد رکود اقتصادی
همان‌طور که وعده دادیم، در این بخش از مطالبمان به بررسی دلایل ایجاد رکود اقتصادی پرداخته و هرکدام از دلایل را به‌صورت کلی موردبحث و بررسی قرار خواهیم داد. یکی از نکات مهمی که در شرایط رکود باید به آن توجه ویژه داشت، گسترش یافتن دامنه آن است؛ اما گسترش دامنه در رکود یعنی چه؟ اجازه دهید با یک مثال واقعی این مسئله را برایتان روشن کنیم. گسترش دامنه رکود یعنی اینکه رکود اقتصادی موجود در یک کشور آن‌قدر افزایش پیدا می‌کند که از مرزهای آن گذشته و بقیه کشورهای جهان را نیز درگیر خود می‌کند؛ این اتفاق ۸۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در بریتانیا رخ داده است. در چنین تاریخی، این کشور به دلیل شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خود، برای اولین‌بار در تاریخ بشر دچار رکود اقتصادی شد. این شرایط در بریتانیا به‌قدری گسترش یافت که از مرزهای آن رد شده و به سایر کشورها نیز انتقال یافت. بنابراین، باید توجه داشته باشید که بعضی از مواقع دلیل رکود، وضعیت خود آن کشور نیست؛ بلکه این وضعیت ناشی از رکود یک کشور دیگر است؛ پس متخصصان این حیطه، باید متغیرهای گوناگون و شرایط سایر کشورها را نیز مورد بررسی قرار دهند تا اقدامات پیشگیری به‌موقع انجام پذیرد.
حال علاوه بر تأثیرپذیری از شرایط سایر کشورها، برخی از مسائل درونی یک کشور نیز باعث ایجاد رکود می‌شود که در ادامه برخی از مهم‌ترین این عوامل را ذکر کرده‌ایم:
۱- تحریم‌ها
همان‌طور که می‌دانید، هرچه تولیدات یک کشور بیشتر باشد، آن کشور بهتر می‌تواند به نیازهای بازار داخلی خود پاسخ دهد. همچنین علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، با تولید بیشتر می‌توان کالاهای مازاد بر نیاز داخلی را به کشورهای دیگر صادر کرد که این کار تأثیر زیادی در رونق اقتصادی کشور صادرکننده می‌گذارد. واردات در طی صادرات نیز از عوامل دیگر شکوفایی اقتصادی است؛ به‌عبارت‌دیگر می‌توان گفت، میان صادرات و واردات رابطه مستقیم وجود دارد؛ به‌گونه‌ای که می‌توان با واردات مواد اولیه موردنیاز از سایر کشورها، آن مواد را طی فرایندهای به کالا تبدیل کرد و به فروش رسانید. همه ما می‌دانیم که برای چرخیدن چرخه تولید، وجود مواد اولیه ضروری است. حال باز می‌گردیم به مسئله واردات و صادرات، تحریم‌ها درست در همین نقطه مانع انجام فعالیت و چرخیدن چرخه‌‌های اقتصادی یک کشور شده و همه چیز را برهم می‌زنند. بعد از اعمال تحریم‌ها و عدم واردات و صادرات کالا به‌صورت گسترده، کشور با کمبود مواد اولیه روبه‌رو شده و درنتیجه میزان تولیدات آن نمی‌تواند جوابگوی نیازهای مردم جامعه باشد. کشور ما ایران، مدت‌ها است که با تحریم‌ها درگیر بوده و دچار اختلالاتی در وضعیت اقتصادی خود شده است؛ به‌طوری که رکود اقتصادی در چند سال اخیر در کشور بیش از پیش دیده می‌شود. اما توجه کنید که تحریم تنها عامل برای این رکود نیست و عوامل دیگری نیز وجود دارند.
۲- کاهش تولید، خساست در رونق اقتصادی
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم اصلی‌ترین علت کاهش تولید، همان اعمال تحریم‌ها است؛ اما در برخی مواقع مشکلات داخلی یک کشور مانند اختلاس‌ها، رانت‌خواری‌ها و خیانت در امانت‌های صورت‌گرفته موجب می‌شود توزیع منابع اولیه، بین بخش‌های مختلف تولیدی به درستی انجام نپذیرد. با عدم توزیع متعادل مواد اولیه بین بخش‌های تولیدی، مسلم است که عرضه کالاها به بازار کم شده و درنتیجه رکود اقتصادی دامن‌گیر جامعه می‌شود.
۳- نوسان‌های نرخ بهره و تورم
در مقالات مربوط به تورم نیز اشاره کردیم که با بالا رفتن نرخ تورم، هزینه‌های تولید بالا می‌رود؛ بنابراین قیمت تمام شده محصول برای مصرف‌کننده نیز افزایش پیدا می‌کند. با افزایش قیمت‌ها، قدرت خرید مردم جامعه کم شده و در نهایت سرعت رشد اقتصادی نیز کم می‌شود.
در نکته مقابل این موضوع، با پایین بودن نرخ تورم، شرکت‌های تولیدکننده می‌توانند وام‌های بیشتری را دریافت نمایند و با این مبالغ مقدار تولید خود را افزایش دهند.
۴- احساس و هیجان
در بعضی از مواقع، مردم به دلیل ترسی که از رخ‌دادن تورم یا رکود اقتصادی دارند، مصرف خود را پایین می‌آوردند. از همین رو مردم خودشان بر ایجاد این رکود دام می‌زنند. با کم‌شدن خرید از سوی مردم، تولیدکننده‌ها نیز از تولید بیشتر ناامید می‌شوند و با تکرار این چرخه، اقتصاد یک کشور دچار رکود می‌شود.
عامل بازدارنده رکود
اکنون که در بخش بالا با عوامل به وجود آورنده رکود آشنا شدید، برای جلوگیری از این اوضاع، بهتر است با عوامل بازدارنده آن نیز آشنا شوید تا به نوبه خود بتوانید در رشد اقتصادی کشور سهیم باشید.
در اشاره به عوامل بازدارنده، اول‌ازهمه باید بگوییم، هر فردی در هر جایگاهی نقش محرک اقتصادی بسیار کوچکی را به نوبه خود ایفا می‌کند. به‌عبارت‌دیگر مردمان جامعه باید دست در دست هم دهند تا چرخه تولید صنایع مختلف در داخل کشور بدون نیاز به بیگانگان بچرخد و اقتصاد کشور شکوفا شود.
همچنین، ما می‌توانیم با سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف، مثل خرید سهام شرکت‌های فعال داخل کشور از طریق سرمایه‌گذاری آنلاین هم بازده خود را در شرایط بد اقتصادی حفظ کنیم و هم با وجوه خود در رونق صنایع و شرکت‌های تولیدی کشور سهیم بوده و نقشی مؤثر در جلوگیری از رکود اقتصادی ایفا کنیم. انجام این کارها باعث می‌شود کمتر با سؤال‌های از قبیل رکود اقتصادی چیست و یا عوامل مؤثر در به وجود آمدن آن روبه‌رو شویم.
حال که متوجه شدید، سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف از عوامل بازدارنده رکود محسوب می‌شود، در بخش بعدی سعی کردیم شما را با روش‌های سرمایه‌گذاری در دوران رکود آشنا کنیم تا در این راه بهتر گام بگذارید.
سرمایه گذاری در دوره رکود اقتصادی
شاید بسیار از شما، در دوران رکود، سرمایه‌گذاری را یک مسئله‌ای ناموفق تلقی کنید؛ اما توجه کنید که برای کسب سود بیشتر، بزرگان بازار سرمایه از هر فرصتی بهره می‌برند. سرمایه‌گذاری مراحل خاص خودش را دارد که فرد باید به‌خوبی از آن آشنا باشد تا موفق عمل کند. ابتدا برای یک سرمایه‌گذاری، بهتر است شما استراتژی معاملاتی خود را تعیین نمایید. در تعیین این استراتژی باید سؤالاتی از قبیل این موارد از خود بپرسید:
- آیا برای سرمایه‌گذاری یک دید بلندمدت دارید یا کوتاه‌مدت؟
- میزان ریسک‌پذیری شما چقدر است؟
- مقدار سرمایه شما چقدر است؟
- چه بازارهای برای سرمایه‌گذاری بهتر هستند؟
- چه روش‌های برای سرمایه‌گذاری و جود دارند؟ و کدام روش بهتر است؟
در نظر داشته باشید که احتمال وقوع، رکود، تورم و رونق در هر اقتصادی وجود دارد و هیچ اقتصادی برای همیشه در یک وضعت باقی نخواهد ماند. از همین رو، بهتر است از شرایط پیش‌آمده نترسید و از هر فرصتی برای سرمایه‌گذاری استفاده کنید. همچنین شما باید قبل از وقوع رکود، باتوجه‌به نشانه‌های آن در جامعه، احتمال پیش‌آمدن آن را حدس زده و خود را برای سرمایه‌گذاری در این شرایط آماده کنید.
در دوران رونق و رکود برای سرمایه‌گذاری، شرایط، بسترهای مالی و بازارهای مختلفی وجود خواهند داشت که شما باتوجه‌به میزان سرمایه، تجربه و یا علاقه خود، یکی از این بسترها را بر می‌گزینید. برخی از این بسترهای که در بین مردم برای سرمایه‌گذاری بیشتر شهرت دارند، عبارت‌اند از: مسکن، طلا و سکه؛ بعد از انتخاب یک بازار مناسب، در قدم‌های بعدی شما باید بنا به شرایط موجود، گام‌های بعدی خود را برنامه‌ریزی کنید.
در ادامه چند نکته مهم و راه‌کار را در این خصوص بیان خواهیم کرد که به شما کمک می‌کند حتی در شرایط رکود نیز پله‌هایی را برای کسب سود ایجاد کنید. این راهکارها به طور مختصر به شرح زیر هستند:
- افزایش پس‌انداز در دوران رکود
- خرید دارایی‌های ارزان
- بورس
سخن پایانی با وانیکس
در این مقاله از وبلاگ وانیکس، شما را با رکود اقتصادی آشنا کردیم؛ اما برای پاسخ به این سؤال که رکود اقتصادی چیست و چه تأثیری بر زندگی دارد باید به ابعاد مختلفی توجه نماییم. ممکن است پاسخ به سؤال رکود چیست تعریفی یک خطی باشد، اما همان‌طور که می‌دانید بررسی چرایی و چگونگی این پدیده به زمان بیشتری نیاز دارد.
همان‌طور که در متن بالا نیز اشاره کردیم همه رکودهای اقتصادی نتیجه اعمال بیگانگان نبوده و علت برخی از آنها ناکارآمدی‌های درون یک کشور است. درصورتی‌که عامل رکود، درونی باشد به‌راحتی می‌توان با در پیش‌گرفتن برخی نظارت‌ها مثل تعین قیمت و اخذ قوانین جدید، تا حد زیادی از گسترش آن جلوگیری به عمل آورد.
درهرصورت فراموش نکنید که هرکدام از شما می‌توانید به نوبه خود در اقتصاد این کشور تأثیر داشته باشید؛ پس از الان نسبت به افزایش دادن آگاهی خود در زمینه‌های اقتصادی اقدام کرده و هرگز بدون اطلاع و اخذ مشاوره در این حیطه‌ها قدم نگذارید.
فراموش نکنید که شرکت تجاری وانیکس با داشتن کادری مجرب و آشنا به تمامی اصول تجاری و اقتصادی آماده خدمت‌رسانی به شما عزیزان است. در صورت هرگونه سؤال و ابهامی می‌توانید با مشاوران ما تماس بگیرید و از آنان کمک بگیرید.
