حباب قیمت چیست، انواع آن و عوامل بروز و پیامدها

آیا تا به حال شنیده‌اید که زمان مواجه با قیمت بالای کالایی به شما گفته شود که قیمت حقیقی آن این نیست و دچار حباب قیمت شده؟ این یعنی شما بیشتر از ارزش واقعی آن کالا پول خواهید پرداخت. اما چه می‌شود که حباب قیمت به وجود می‌آید؟ برای آگاه بودن از این مسئله اقتصادی مهم باید انواع آن و عوامل بروز آن را به خوبی بشناسیم تا در هنگام خرید و سرمایه گذاری دچار اشتباه نشویم.

 

 

حباب قیمت چیست

حباب قیمت یعنی: اختلاف بین ارزش واقعی یک کالا با قیمتی که در بازار به صورت نقدی خرید و فروش می شود. حباب، رویدادی در سرمایه‌گذاری است که از واکنش‌‌های غیر منطقی سرمایه‌گذاران ناشی می‌شود. حباب قیمت زمانی ایجاد می‌شود که درخواست بسیار زیادی از طرف سرمایه‌گذاران، باعث می‌شود قیمت به سطحی بسیار بالاتر از ارزش واقعی آن برسد؛ چون تعیین ارزش واقعی، کار بسیار دشواری است. معمولاً پس از پایین آمدن ناگهانی قیمت و به اصطلاح ترکیدن حباب قیمت، سرمایه گذاران متوجه وجود حباب می‌شوند. ویژگی حباب موقتی بودن آن است. در این صورت است که سرمایه‌گذاران با هجوم بدون توجه به ارزش واقعی بازار یک کالا اقدام به خرید هیجانی در بازار می کنند که باعث جدا شدن قیمت بازار یک محصول و کالا از ارزش واقعی آن می‌شود. رویداد حباب زمانی اتفاق می‌افتد که درخواست بسیار بالای سهام از طرف سرمایه‌گذاران، باعث می‌شود قیمت سهام به سطحی فراتر از ارزش واقعی آن افزایش پیدا کند که این ارزش واقعی باید توسط عملکرد شرکتی که سرمایه گذاری کرده است تعیین شود.

مثل حباب صابونی است که بچه‌ها دوست دارند آن را بزرگ و بزرگتر کنند، به نظر می رسد که حباب قیمت در سرمایه گذاری هم پیوسته بزرگ و بزرگتر می‌شود، اما چون این تغییر پایه و اساسی ندارد، پس از مدتی سرانجام این حباب می ترکد. وقتی این اتفاق رخ می‌دهد، همه‌ی پولی که روی آن سرمایه گذاری شده بود هم به طور ناگهانی ناپدید می‌شود. درمقابل حباب، پدیده‌ی سقوط قیمت هم اتفاق می‌افتد. سقوط قیمت، کاهش چشمگیر کل ارزش بازار سهام درنتیجه‌ی ترکیدن حباب است؛ در این وضعیت، افراد هم‌زمان با مشاهده‌ی کاهش قیمت، اقدام به خروج از بازار (فروش سهام) می‌کنند که همین امر موجب کاهش پیوسته قیمت و از دست رفتن سرمایه‌های بسیاری زیادی خواهد شد. تلاش برای جلوگیری از ضرر بیشتر، باعث ترس سرمایه‌گذاران و فروش احساسی سهام می‌شود. این فروش احساسی باعث پایین آمدن بازار می‌شود که در پایان، همه‌ی سرمایه‌گذاران را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد. معمولا سقوط در بازار سهام، رکود را نیز به همراه دارد.

 

 

 سابقه‌ی تاریخی نشان داده است که سقوط همیشه به‌دنبال حباب ایجاد می‌شود و هرچه حباب بزرگ‌تر باشد، سقوط شدیدتر خواهد شد. هر چند که سقوط را نباید با «اصلاح» اشتباه بگیرید. اصلاح روش بازار، برای کاهش اشتیاق بیش‌ از اندازه‌ی سرمایه‌گذاران و منطقی کردن رفتار آنهاست. اغلب اصلاح بازار نباید با کاهش بیش از ۲۰ درصد ارزش همراه باشد. گاهی به‌طور شگفت‌انگیزی سقوط‌ را به غلط اصلاح می‌نامند؛ با این حال نمی‌توان اصطلاح «اصلاح» را تا زمانی که روند کاهش پس از یک دوره‌ی منطقی متوقف شود، برای آن به کار برد.

انواع حباب قیمت

حباب بازار: هنگامی که بازار شاهد افزایش سریع قیمت‌ها باشد، مانند حباب مسکن.

حباب کالا: وقتی که قیمت یک یا چند کالای مصرفی به سرعت افزایش می‌یابد، مانند حباب در قیمت طلا.

حباب بازار سهام: هنگامی که قیمت سهام شرکت‌ها به سرعت افزایش پیدا می کند؛ مانند زمانی‌ که قیمت‌ سهام شرکت سریعتر از سود شرکت‌ افزایش می یابد.

 

 

 

(حباب بازار سهام زمانی از بین می‌رود که سهام سقوط کند و سرمایه گذاران احساس کنند که حباب قیمت بیش‌ازاندازه بزرگ شده است.)

حباب اعتبار: رشد سریع در اعتبار تخصیص‌یافته به مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارها برای تأمین هزینه کالا و خدمات مصرفی بخش خصوصی.

حباب (جهش) اقتصادی: یکی از مفاهیم آشنا در اقتصاد، جهش اقتصادی است. جهش به معنای رشد بسیار سریع اقتصاد به‌ شکلی است که امکان حفظ و ادامه‌ی ‌این روند وجود نداشته باشد. این رشد سریع و مقطعی باعث افزایش می‌شود (افزایش تقاضا سریع‌تر از افزایش توان تولید است). ممکن است که بین حباب موجود در بازار با جهش اقتصادی یک ارتباطی وجود داشته باشد. مثلا حباب مسکن می‌تواند منجر به افزایش ثروت و درنهایت افزایش مصرف سایر کالاها و به‌دنبال آن رشد اقتصادی شود. درمقابل رشد اقتصادی نیز می‌تواند حباب مسکن را بیشتر کند.

 

 

عوامل بروز حباب قیمت

اول به بررسی خود بروز و بعد به عوامل آنها می پردازیم:

حباب‌ها معمولا به دلایل مثبت اقتصادی آغاز می‌شوند. مثلا نرخ پایین کیفیت و رشد اقتصادی در اوایل دهه‌ ۲۰۰۰، موجب افزایش تمایل مردم به خرید خانه شد. در دهه‌ی ۱۹۹۰ سهام شرکت‌های اینترنتی رشد خوبی را در این مورد خبر می‌دادند. اخبار و جو مثبت باعث شد تا افراد بیشتری با پذیرش ریسک بیشتر اقدام به خرید کنند و درنتیجه این افزایش تقاضا، قیمت‌ها بیش از آنچه که باید رشد کرده است.

• ارزش غیرمنطقی: در برخی از موقعیت‌ و زمان‌ها، سرمایه‌گذاران تنها به‌دلیل فشار روحی موجود که باعث بی‌توجهی به ارزش بنیادی دارایی و امید به افزایش ادامه‌دار قیمت می‌شود، اقدام به خرید می‌کنند.
• رفتار جمعی: مردم معمولاً گمان می‌کنند که امکان اشتباه کردن اکثریت وجود ندارد. به همین خاطر خرید بانک‌ها یا مؤسسات مالی بزرگ را نشان یک سرمایه‌گذاری مورد اعتماد می‌دانند.
• دید کوتاه‌مدت: افراد به‌ جای سرمایه‌گذاری با دید بلندمدت، برای کسب بازدهی و کیفیت کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاری می‌کنند.
• انتظارات تطبیقی: افراد معمولاً شرایط حال بازار و اقتصاد را بر مبنای رخدادهای پیش از اتفاق قضاوت می‌کنند.
• امید به غلبه بر بازار: افراد اعتقاد دارند که می‌توانند از بازار جلو بروند و پیش از شکستن حباب از آن خارج شوند.
• اختلال شناختی: سرمایه‌گذاران اخبار بد را نادیده می‌گیرند و بر اخبار و اطلاعاتی که باورشان را تأیید می‌کند، تمرکز می‌کنند.
• فرضیه‌ی بی‌ثباتی مالی: دوره‌های پشت سرهم شکوفایی اقتصادی باعث افزایش مدت طولانی سهل‌انگاری در سرمایه‌گذاران می‌شوند که همین امر درنهایت به بی‌ثباتی مالی منجر می‌شود.
• سیاست‌های پولی: گاهی وقت‌ها حباب قیمتی به شکلی غیرمستقیم و به‌دلیل سیاست‌های پولی ایجاد می‌شود. مثلا نرخ بهره‌ی پایین ممکن است حباب اعتبار را تقویت کند. نقدینگی بالا، بسیار راحت‌تر باعث شکل‌گیری حباب می‌شود. زیرا پولی که در دست مردم است باید جایی خرج بشود.
• عدم توازن جهانی: برخی باور دارند که ورود ارز از خارج موجب شکل‌گیری حباب می‌شود. مثلا در سال ۲۰۰۰ ورود بالای ارز به آمریکا باعث افزایش تقاضا برای اوراق قرضه شد؛ درحالی‌ که نرخ بهره‌ پایین مانده بود، ارزش اوراق به سطحی بیش از آنچه که باید رسید.

اثرات و پیامد‌های حباب قیمت

این پدیده می‌تواند به دامنه وسیع‌تری از اقتصاد آسیب وارد کند؛ به خصوص اگر حباب در یک بازار مهم و کلیدی مثل بازار مسکن یا بازار سهام به وجود آمده باشد. سقوط در بازار سهام ممکن است باعث عدم اعتماد و پایین آمدن تمایل سرمایه گذاران به هزینه کردن در این بازار شود. البته باید توجه داشت که سقوط بازار سهام همیشه باعث رکود نمی‌شود‌.

حباب در بازار مسکن به طور معمول باعث بروز عوامل مخربی می‌شود، چون مسکن مهم‌ترین شاخصه‌های ثروت و دارایی هستند. کاهش چشمگیر قیمت‌ها که منجر به سقوط قیمت مسکن شود، دلیلی است تا میل خریداران به خرید مسکن کاهش یابد که نتیجه آن، باعث رکود در بازار می‌شود.

آگاهی از حباب قیمت ها با مشاوران شرکت وانیکس

در این مقاله تلاش کردیم تا با توضیح چیستی حباب قیمت، انواع آن و عوامل بزور پیدا کردن این پدیده و پیامد‌های آن به شما کمک کنیم تا از شکست و رکود در سرمایه‌ گذاری ‌های پیش روی ان پیشگیری کرده و نسبت به نوسانات بازار آگاه باشید. بعضی اوقات قیمت یک کالا در سطح جهان و بین‌الملل به دلیل تحولات و امور سیاسی دچار حباب می‌شود.

 

 

اگر قصد انجام سرمایه گذاری‌های بین المللی دارید و می‌خواهید وارد کار واردات و صادرات شوید آگاهی از مفاهیمی همچون مفهوم فوق برای شما ضروریست. شما می‌توانید برای انجام واردات و صادرات کالای خود از شرکت وانیکس کمک بگیرید. شرکت وانیکس بدون گمرک و با اعطای چک تضمین در کار شما همراهتان خواهد بود.