اقتصاد چیست؟ آشنایی با انواع سیستم اقتصادی

پیشرفت‌های اقتصاد منوط به شناخت بیشتر و فراگیری این علم است اگر شما نیز به این علم علاقه‌مندید و قصد پیشرفت‌هایی در این زمینه دارید تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.

اقتصاد چیست

برای درک بهتر این علم از تاریخچه آن آغاز می‌کنیم. واژه انگلیسی آن Economics است که از دو کلمه یونانی گرفته شده است. Oikos به معنای خانه و Nemin که به معنی اداره کردن است. ترکیب این دو کلمه با یکدیگر معنی مدیریت خانه را یادآور می‌شود. در آغاز علم اقتصاد زیر مجموعه‌‌ علوم اجتماعی قرار داشت. ولی در سال ۱۷۷۶ در طی زمان نگارش کتاب ثروت و ملل از آدام اسمیت، به صورت یک علم مستقل معرفی شد.

 

 

 اگرچه این علم قبل از نگارش این کتاب نیز وجود داشت و حتی مباحث و فعالیت‌های اقتصادی تا آن وقت تحت تاثیر از اخلاق، عقاید مذهبی و سیاست قرار داشت، بنابراین با ابداع واژه oikonomikos توسط گزنفون این علم آغاز می‌گردد. در سطح گسترده‌تر کلمه به معنی مطالعه جهت به ‌زیستی انسان است. شاید فکر کنید که این علم فقط به صرفه‌جویی یا کارآمد بودن ارتباط دارد. بنابراین اگر تصمیم‌های بیهوده در مورد شکل صرف یا بودجه‌بندی کردن زمان و پول خود انجام دهید، اقتصادی تصمیم‌گیری و عمل نکردید، اما این فقط مختص این علم نیست و حتی می‌شود به نوک کوه یخ تشبیه کرد.

اقتصاد چیست

همه می‌دانند که با کارآمدی بیشتر در برنامه‌ریزی خود می‌توان در هزینه یا زمان صرفه‌جویی کرد. رفتن به خرید جزئی را می‌توان با سفری برای بردن کودکتان به مدرسه یا پاس کردن چک در بانک آن سمت خیابان جهت صرفه جویی کردن بنزین باهم هماهنگ کرد. اما افراد همیشه کارآمدترین گزینه‌ را انتخاب نمی‌کنند. این علم در این بخش نیز چیزی برای ارائه دارد؛ اینکه چرا ما گاهی اوقات بدون فکر عمل می‌کنیم و گاهی وقت‌ها همان کار را به شکلی به صرفه انجام می‌دهیم. همچنین مطالعه کمبود و چگونگی تأثیر آن بر استفاده از منابع، تولید کالاها و خدمات، رشد تولید و رفاه در طول زمان و بسیاری از مسائل مهم و پیچیده دیگر است که همه آن‌ها می‌توانند کل جامعه را تحت تأثیر قرار دهند. این علم به مطالعه چگونگی ساخته شدن، جابه‌جایی و استفاده اشیا می‌پردازد و تعیین می‌کند که مردم، مشاغل، دولت‌ها و کشورها چگونه از منابع خود استفاده می‌کنند؛بنابراین این علم به نوعی مطالعه نحوه عمل مردم است که بر اساس آن مردم منطقی عمل کرده و سعی می‌کنند بیشترین ارزش یا منفعت را به دست آورند. همچنین این علم به مطالعه نحوه اداره کار و تجارت پرداخته و از آنجایی که راه‌های زیادی برای استفاده از نیروی انسانی و به دست آوردن منابع وجود دارد، موظف است که بهترین راه‌ها و نتایج را شناسایی کند.

 

 

مفهوم این دانش نوعی علم اجتماعی را شامل می‌شود که به تولید، عرضه، مصرف خدمات و کالا اشاره دارد و نحوه تصمیم‌گیری افراد، مشاغل، مردم و دولت‌ها را در زمان تشخیص منابع تشریح می‌کند. این علم بر اعمال انسان‌ها تمرکز دارد، با این فرضیه‌ که انسان‌ها با رفتار منطقی دست به عمل می‌زنند و به دنبال بهینه ترین سطح سودهی یا مطلوبیت در سرمایه گذاری هستند. واحدهای تشکیل دهنده این علم، مطالعات کار و تجارت است و از آن نظر که کاربردهای زیادی از جانب کار انسانی و شیوه‌های مختلفی برای دستیابی به منابع وجود دارد، وظیفه اصلی علم تعیین بهترین روش‌ها برای دست‌یابی به بهترین نتایج است‌.

اقتصاد چگونه کار می کند

بعد از درک چیستی این علم لازم است دریابیم که این علم در زندگی ما چگونه کار می‌کند و ضرورت وجود آن چیست.

 ضروری بودن

برخلاف تصور عموم اشخاص، این علم صرفا به حیطه پول و سرمایه نمی‌پردازد، بلکه این شاخه علمی انتخاب و مدیریت محدودیت‌هاست و از طرفی چون این علم هم در پی تخصیص بهینه منابع و نیز به دنبال کشف منابع جدید و گسترش دادن آن‌هاست و افراد با فراگیری این دانش یاد می‌گیرند چگونه از زمان دیگران به بهترین نحو استفاده کنند تا هم‌زمان وضعیت و شرایط هر دو طرف به شکلی مطلوب تغییر کند.

 

 

 اتخاذ تصمیمات درست در زندگی

این دانش هم به افراد کمک می‌کند تا در دام‌های رفتاری دیگران نیفتند و افزایش قدرت تجزیه و تحلیل ذهن را ممکن سازد. با این حال می‌توانیم در مواقع مواجه شدن با انواع مسائل در کسب و کار و زندگی، با ذهنی خلاق تصمیم‌گیری کنیم.

کمک به درک بهتر جهان پیرامون

این علم کمک می‌کند تا به درک بهتری از جهان اطرافمان برسیم و دیدگاهمان به اتفاقاتی که اطرافمان رخ می‌دهد، به دور از دیدگاه‌های عامیانه و غلط باشد. لازم است که دست کم مبانی و مفاهیم پایه‌ای این علم را بیاموزیم.

اقتصاد چگونه کار می کند

این علم در تکمیل دیگر علوم نقش اجرا‌ می کند

فراگیری این علم حتی به اشخاصی که در زمینه‌هایی چون روزنامه‌نگاری و علوم سیاسی فعالیت می‌کنند، می‌تواند بسیار مفید باشد. همچنین این دانش پیش زمینه‌ای برای فعالیت‌های تجاری مثل حسابداری، بازاریابی و امور مالی و… است. در مجموع این علم، مکمل دیگر علوم و مهارت‌‌ها به شمار می‌رود.

کمک به ماهر شدن در شکار فرصت ها

همانطور که بالاتر گفتیم، فراگیری این علم به افراد کمک می‌کند تا سرعت عمل آن‌ها در تجزیه و تحلیل کردن بالا رفته و ذهن خلاق تری داشته باشند. از این جهت ما فقط با دانستن مفاهیم پایه‌ای اقتصاد می‌توانیم مهارت خود را در شکار بهترین فرصت‌ها بالا ببریم و برای خودمان و دیگران سطح بالاتری از رفاه را به ارمغان بیاوریم.

انواع اقتصاد

در مجموع تعریف اقتصاد در دو حوزه کلان و خرد انجام می‌گیرد:

اقتصاد خرد

در تعریف اقتصاد خرد می‌توان گفت که این حوزه بر شکل تصمیم‌گیری مصرف کننده و شرکت‌ها تمرکز دارد. این نمونه‌ای از واحدهای تصمیم‌گیری فردی است و می‌تواند یک شخص مجرد، یک خانوار، یک کسب و کار و یا یک سازمانی دولتی باشد. این مولفه با تجزیه و تحلیل نمونه‌های خاصی از رفتار انسان‌ها، تلاش دارد تا توضیح دهد که چگونه به تغییرات قیمت واکنش‌ نشان می‌دهند و چرا آن‌ها آنچه را که در سطوح قیمتی خاص جای می‌گیرد، مطالبه می‌کنند.

این بخش تلاش دارد توضیح دهد که چگونه و چرا کالاهای مختلف به طور متفاوتی ارزش‌گذاری می‌شوند، چگونه اشخاص تصمیمات مالی می‌گیرند و چطور افراد به بهترین نحو با یکدیگر در تجارت و سرمایه گذاری‌های مختلف هماهنگ شده و همکاری می‌کنند. موضوعاتی که این بخش بدان میپردازد، از پویایی عرضه و تقاضا تا کارایی داشتن و هزینه‌های مربوط به تولید کالا و خدمات و همچنین نحوه تقسیم و تخصیص کار را شامل می‌شود.

اقتصاد کلان با متغیر‌هایی بزرگ‌تر کار ‌می‌کند. مکاتب فکری زیادی در این زمینه وجود دارند. مکاتبی مثل کلاسیک‌ها، نئو کلاسیک‌ها، کلاسیک‌های جدید، کینزین‌ها، پست کینزین‌ها و نئو کینزین‌ها. اهداف کلان را می‌توان به این شکل بیان کرد: مهار کردن تورم، ایجاد تعادل در تراز پرداخت‌ها ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی بالاتر.

در حقیقت هدف این بخش بررسی نمودن فعالیت‌های اقتصادی در سطح کشور است. در این بخش باید منابع محدود در دسترس را به اهداف اقتصادی جامعه تخصیص دهیم. در این زمینه عاملان اقتصادی در ۴ دسته جای می‌گیرند.

 

 

  • خانواده: خانواده‌ها صاحب عوامل تولید محسوب می‌شوند. عواملی مثل نیروی کار، زمین، سرمایه و …. خانواده‌ها این‌ها را در اختیار بنگاه قرار می‌دهند و در ازای آن درآمد کسب می‌کنند. آن‌ها می‌توانند درآمدی که کسب کردند را صرف خرید کالا‌های مصرفی مورد نیاز خود یا پس‌انداز کنند.
  • بنگاه‌ها: بنگاه‌ها از عوامل تولید خانواده‌ها بهره می‌گیرند تا به کمک آن کالا و خدماتی را که نیاز است تولید کنند.
  • دولت: دولت در دریافت و خرج کردن مالیات‌‌ها نقش دارد.
  • خارجیان: افرادی که خارج از مرزهای کشور خود با یکدیگر ارتباطات اقتصادی دارند. صادرات و واردات همین ارتباطات اقتصادی است.

شاخص مهم اقتصادی کدام است

شاخص‌های مهم این علم را‌ می‌توان شامل گزاره‌هایی دانست که عملکرد اقتصادی یک کشور را در حوزه‌ای خاص به طور مفصل بیان می‌کنند.

شاخص مهم اقتصادی کدام است

اغلب این گزارش‌ها عموما به‌ صورت دوره‌ای از جانب سازمان‌های دولتی یا خصوصی منتشر می‌شود و اغلب زمان انتشار تأثیر زیادی بر بازارهای مالی مانند (اوراق عرضه مسکن، سهام و…) می‌گذارد. همچنین برای سرمایه گذاران در مورد قضاوت چگونگی تغییرات شرایط اقتصادی بازار‌ها و جهت دادن به تصمیمات سرمایه‌گذاران بسیار مفید است. در ادامه به تعدادی از این شاخص‌ها اشاره می‌کنیم:

  • GDPیا شاخص تولید ناخالص داخلی
  • شاخص رشد
  • شاخص توسعه
  • شاخص پیچیدگی
  • شاخص رفاه
  • معیار تورم یا شاخص قیمت مصرف‌کننده
  • شاخص فلاکت

سخن پایانی

در این مقاله تلاش کردیم تا به شکلی اجمالی به تشریح مفهوم علم اقتصاد و چگونگی کارکرد، همچنین انواع و شاخص‌های آن اطلاعات مفیدی را به شما ارائه دهیم. آموختیم که در بخش کلان خارجیان یکی از عاملان مهم هستند که خارج از مرزهای کشور خود فعالیت‌های واردات و صادرات انجام می‌دهند. اگر شما نیز مشتاق به انجام فعالیت‌های اقتصادی همچون واردات و صادرات هستید، شرکت وانیکس با سال‌ها تجریه در این زمینه و با مزایایی مثل اعطای چک تضمین و عدم گمرکی در کنار شماست تا مسیر را برای شما هموارتر کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *