کشوری که در همسایگی یکی از کشورهای مشهور جهان در زمینه ساخت گوشی و وسایل الکترونیکی است، اما نامش روی هیچ برند تجاری یا محصول صادراتی دیده نمیشود. حتما شما هم مثل ما کنجکاوید بدانید که این کشور چگونه درآمد زایی میکند. اگر میخواهید به جواب سوال اقتصاد کره شمالی چگونه است دست یابید، حتما تا پایان این مقاله از بخش آموزش اقتصادی وبلاگ شرکت بازرگانی وانیکس با ما همراه باشید.
کره شمالی چگونه کشوری است؟
شاید موضوع شناخت خود کشور کره شمالی به اندازه سوال اقتصاد کره شمالی چگونه است مهم باشد چرا که هر دو به یک اندازه مبهم هستند. با این حال برای رسیدن به پاسخ این سوال، لازم است که اطلاعاتی کلی از اوضاع کره شمالی داشته باشیم. کره شمالی با نام کلی جمهوری دموکراتیک خلق کره، کشوری است در شرق آسیا و شمال شبه جزیره کره. در جنوب این کشور کره جنوبی قرار داشته و از شمال با کشور چین همسایه است. حدود ۲۶ میلیون نفر جمعیت داشته و پایتخت آن پیونگ یانگ است. از نظر تاریخی شبه جزیره کره همواره یک کشور تلقی میشده است اما بعد از کنفرانس ۱۹۴۵ بود که این شبه جزیره به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شد.
قسمت شمالی به دست کمونیستهای شوروی و قسمت جنوبی آن به دست آمریکاییها اداره شد. از آن زمان به بعد و بعد از رسمیت یافتن دو کره، همواره تنشها و حتی جنگهایی میان این دو کشور وجود داشته است. تا جایی که منجر به دخالت کشورهای غربی و البته چین شده است. این کشور بطور کلی یک کشور کوهستانی است و از نظر منابع معدنی ضعیف محسوب میشود.
اقتصاد کره شمالی در یک نگاه
به طور کلی کره شمالی در میان اقتصادهای دیگر کشورهای دنیا جایگاه مناسبی نداشته و همواره بدهکار بانکی محسوب میشود. با وجود تحریمهایی که بر این کشور اعمال شده است، سخت بتوان تصور کرد که آیندهای مناسب پیش روی اقتصاد این کشور باشد. همچنین عدم عضویت کره شمالی در بسیاری از کنوانسیونهای اقتصادی بین المللی، اقتصادش را روز به روز با خطر شکنندگی بیشتر مواجه میکند. با این حال با یک نگاه کلی به اقتصاد این کشور بهتر میتوان به سوال اقتصاد کره شمالی چگونه است پاسخ داد. کره شمالی با تولید ناخالص ملی ۲۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ در جایگاه ۱۳۵ ام جهان قرار دارد. همچنین سیاستهای اقتصادی آن مبتنی بر مرکزگرایی و اقتصاد دستوری پیش میرود. به طور کلی امروزه بزرگترین شریک تجاری کره شمالی چین است، اما چندان مشخص نیست که مبادلات میان چین و کره شمالی مختص به چه حوزهای است. همچنین با اینکه اوضاع اقتصادی این کشور تعریف چندانی ندارد، اما در سال ۲۰۲۱ بعد از بعضی تغییرات در سیاستهای اقتصادی، این کشور توانست در بخش خصوصی رشدی بیشتر از بخش دولتی را تجربه کند که علت آن باز شدن فضای سرمایهگذاری خارجی بود.
حوزه های اقتصادی کره شمالی
همه کسانی که نام کره شمالی را شنیدهاند، به خاطر توان موشکی و البته داشتن کلاهکهای هستهای بوده است. این کشور در زمینه صنعت موشکی توانسته پیشرفتهای قابل توجهی به دست آورد اما اطلاعی از اوضاع کلی آن در دیگر صنایع یا بخش کشاورزی در دست نیست. چرا که هیچ صادراتی در این زمینهها ندارد. تنها آماری از درصد جمعیت مشغول به کار در سه بخش کشاورزی، صنعت و خدمات مربوط به سال ۲۰۱۷ در دسترس است. مطابق با این آمار حدود ۳۷ درصد جمعیت کره شمالی در بخش کشاورزی و ۶۳ درصد در بخش صنعت مشغول به کار هستند. تولید ناخالص ملی این کشور نیز در همین سال برابر ۲۲.۵ درصد در بخش کشاورزی، ۴۷.۶ درصد در بخش صنعتی و ۲۹.۹ درصد در بخش خدمات تخمین زده شده است.
نظم دولتی حاکم بر کشور کره شمالی باعث شده که همه کارها بر اساس یک سری دستور قبلی پیش برود اما پیشرفت اقتصادی رخ ندهد. به همین دلیل در جواب اقتصاد کره شمالی چگونه است میتوان گفت که از متوسط جهانی پایینتر است.
کشاورزی کره شمالی
از آنجا که در جواب اقتصاد کره شمالی چگونه است باید به سراغ بررسی قسمتهای مختلف مثل کشاورزی، صنعت و خدمات رفت، ما هم سعی کردهایم از اطلاعات اندکی که از کشاورزی کره شمالی در دسترس است استفاده کنیم و جواب سوال اصلی این مقاله را کمی جزئیتر پاسخ دهیم.
به طور کلی سیستم کشاورزی کره شمالی دولتی است. یعنی کشاورزان محصولات خود را به دولت تحویل داده و دولت آن را بین مردم توزیع میکند. هر چند این سیستم حتی نتوانست به شکل اصلی خود ادامه داشته باشد و دچار فروپاشی شد. به این معنی که دولت در دهه ۸۰ و ۹۰ دچار مشکلاتی در این سیستم توزیع شد و از آن زمان تاکنون تنها درصد کمی از جمعیت کره شمالی دسترسی به سیستم توزیع غذای دولتی دارند.
به همین دلیل اکثریت جمعیت کره شمالی برای سیر کردن شکم خود مجبور هستند که تنها روی سیستم توزیع غذای دولتی حساب نکنند. بلکه در کنار آن خودشان هم دست به کارهایی که البته زیر نظر سیستم دولتی باشد زده و غذای خود را تامین کنند.
کسب و کار مردم کره شمالی
اینکه در کره شمالی دقیقا چه بخشهای صنعتی وجود دارد هنوز مشخص نیست. همچنین هنوز مشخص نیست که شغل مردم در بخشهای خدمات و صنعتی مربوط به چه حوزههایی میشود. اما تمام مردم این کشور دارای شغل دولتی هستند. با این حال از آنجا که شغل دولتی به تنهایی کفاف چرخاندن زندگی مردم را نمیدهد، در نتیجه ۶۲ درصد مردم کشور در بازارهای خاکستری و شغلهای غیر رسمی نیز مشغول به کار هستند.
مثلا زنان میتوانند شغل دوم خود را خانهداری انتخاب کرده و کسب و کارهای خانگی راه بیندازند. همچنین فروشندگی کنار جادهها از دیگر شغلهایی است که زنان کرهای میتوانند به آن مشغول شوند. بطور کلی زنان علاوه بر چنین شغلهایی میتوانند به ساخت و فروش کالاهای دست ساز و فروش سیگارهای روسی نیز مبادرت ورزند. به همین دلیل میتوان گفت در جواب سوال اقتصاد کره شمالی چگونه است پاسخ داد که اوضاع اقتصادی زنان در این کشور بهتر از مردان است.
صادرات نامشخص کره شمالی
آمار دقیقی از صادرات این کشور در دسترس نیست اما گویا کشورهایی مثل چین و روسیه که از سیاستهای کره شمالی دفاع میکنند دارای مبادلاتی تجاری با این کشور هستند. مثلا طبق آمارهای غیررسمی حدود ۱۸ درصد صادرات کره شمالی که بیشتر مبادله کالا به کالا با کشور روسیه محسوب میشود را زغال سنگ تشکیل میدهد.
در واقع جواب سوال اقتصاد کره شمالی چگونه است در یک کلام اقتصادی در انحصار دولت است. همچنین در مبادلاتی که کشور کره شمالی با چین دارد میتوان صادرات آهن خام و ماسه را هم مشاهده کرد.
البته کره شمالی در ازای صادرات چنین موادی به چین و روسیه اقدام به دریافت تجهیزات و تکنولوژی روز دنیا مثل قطعات ماهواره، رادیو، رادار، خازن و دیود و چیپهای الکترونیکی میکند. در نتیجه سیاستهای کلی کره شمالی در جهت منزویتر کردن این کشور و حذف آن از صحنه جهانی شده است که نتیجه مستقیم آن روی اقتصاد این کشور دیده میشود.
