وضعیت اقتصاد کانادا به شدت وابسته به تجارت بینالمللی است. حدود یکسوم تولید ناخالص داخلی در این کشور تشکیل شده از صادرات و واردات کالاها و خدمات است. سه صنعت مهم و پررونق در کانادا معدن، املاک، مستغلات و تولید هستند که در اقتصاد این کشور نقش پررنگی را ایفا میکنند. علاوه بر اینها، عمده زیادی از اقتصاد نیز به دریافت مالیات متکی است.با توجه به وضعیت اقتصادی حاکم بر کانادا، سرمایهگذاران زیادی امروزه تمایل دارند تا در ایالتهای کانادا بخشی از سرمایه خود را سرمایهگذاری کنند؛ اما همانطور که میدانید سرمایهگذار لازم است که قبل از سرمایهگذاری تمامی جوانب را بسنجد و سپس اقدام کند.همچنین توجه به اقتصاد کشور مقصد نیز مهم است. همانطور که اطلاع دارید در سالهای اخیر شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد همه کشورها ضررهای را وارد آورده است؛ اقتصاد کشور کانادا نیز با توجه به شیوع ویروس کرون کمی راکد شده؛ ولی انتظار میرود در آینده، اقتصاد آن دوباره روبهرشد شود.
در این مقاله از سری مقالات آموزش اقتصادی وبلاگ وانیکس به بررسی عوامل تاثیرگذار بر اقتصاد کانادا پرداخته و بیان نمودهایم که این اقتصاد بر پایه چیست؟ چشمانداز و آینده اقتصادی این کشور چگونه است؟و در زمان شیوع ویروس کرونا چه بلایی بر سر اقتصاد کانادا آمده است؟ اگر جزو افرادی هستید که به اینگونه مسائل علاقهمند بوده و میخواهید درباره وضعیت اقتصادی حاکم بر سایر کشورها اطلاعاتی کسب کنید از شما دعوت میکنم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
پایه های اقتصاد کانادا
یکی از سوالات اساسی که در مباحث اقتصادی مربوط به هر کشوری پرسیده میشود این است که اقتصاد این کشور بر پایه چیست؟ حال نیز ارائه اطلاعات درباره پایههای اقتصادی کشور کانادا مبحثی است که در این قسمت از مقاله به آن پرداختهایم. در این باره باید بگوییم رشد و استقرار اولیه کانادا به صادرات منابع طبیعی عظیم این کشور و بهرهبرداری بستگی داشته است. خدمات و صنایع تولیدی در این کشور در طول قرن بیستم، اهمیت فزایندهای پیدا کردهاند. معدن و کشاورزی نیز در پایان قرن بیستم، نزدیک به ۵ درصد از نیروی کار کانادا را تشکیل میدادند؛ این در حالی بود که تولید یکپنجم بوده و خدماتی مثل تجارت، حملونقل و سایر فعالیتها، حدود سهچهارم نیروی کار کشور کانادا را اختصاص به خود داده بودند.در نتیجه این فرایندها، تعداد زیادی از شرکتهای آمریکایی برای تأمین بازار کانادا، کارخانههای شعبهای را تاسیس نمودند. یکی دیگر از سنگ بناهای سیاستی اقتصاد کانادا این بود که دولت برای تحریک توسعه اقتصادی در مناطقی که رشد کمی داشتند، اقدام به ارائه یارانه و کمکهای بلاعوض نمود.
کانادا در دهه ۱۹۸۰، از این دو سیاست اساسی شروع به دور شدن کرد؛ بنابراین برای برنامههای توسعه اقتصادی منطقهای، بودجه کاهش یافت و کارخانههای برخی از شرکتهای چندملیتی توسط این شرکتها به کشورهایی منتقل شد که هزینههای آن در مقایسه با کانادا ارزانتر بود. با گذشت زمان، چنین مسائلی از دست رفتن برخی مشاغل و نارضایتی سیاسی در کانادا را موجب شد.
در رابطه با پایههای اقتصاد کانادا، نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که این اقتصاد تحت سلطه بخش خصوصی است، اگرچه بعضی از شرکتها (بهعنوان نمونه، برخی خدمات برق، خدمات پستی و برخی خدمات حملونقل) در مالکیت عمومی خود باقیماندهاند، اما برخی از صنایع ملی شده در طول دهه ۱۹۹۰ در کانادا خصوصی شدند.کشاورزی کانادا نیز کاملاً خصوصی است، اما قابلذکر است که این بخش برای رقابت کردن با بخشهای کشاورزی ایالات متحده و اتحادیه اروپا وابسته به یارانههای دولتی است. در حال حاضر نیز اقتصاد کشور کانادا وابسته به جنگلداری، کشاورزی و ماهیگیری است. برای آشنایی و درک بیشتر شما از در خصوص این بخشها، در ادامه هر یک از موارد بالا را شرح دادهایم.
بخشهای که اقتصاد کانادا وابسته به آن است عبارتاند از:
کشاورزی
برای تولید محصولات زراعی، کمتر از یک دوازدهم مساحت کانادا مناسب است. این زمینهای زراعی بیشتر در استانهای پریری قرار دارند؛ در این استان، روزهای آفتابی طولانی و بارندگی کافی در تابستان با هم ترکیب شده و عملکرد غلات عالی را فراهم میکنند.
بااینوجود، طیف وسیعی از محصولات در جنوب انتاریو و جنوب غربی بریتیش کلمبیا یافت میشوند. اگرچه کمتر از ۴ درصد نیروی کار کانادا در بخش کشاورزی به کار گرفته شدهاند، اما این بخش برای اقتصاد ملی حیاتی بوده و برای بازارهای داخلی و بازارهای صادراتی، حجم زیادی از مواد غذایی را تولید مینماید؛ همچنین این بخش وظیفه فراهم آوردن مواد خام را برای صنایع فرآوری مواد غذایی، عمدهفروشی و خردهفروشی را نیز بر عهده دارد.
تنوع بیشتری از محصولات و دام در قسمت کانادا مرکزی و شرقی دیده میشود و کشاورزان این منطقه تمایل به تخصص در یک محصول نقدی خاص یا یک نوع دام دارند. مقادیر زیادی از سویا، ذرت دانهای و لوبیا سفید نیز در جنوب غربی انتاریو تولید میشود. همچنین انواع مختلفی از میوهها و سبزیها نیز در هر دو جنوب انتاریو و جنوب غربی بریتیش کلمبیا تولید میشوند. تولید لبنیات هم در تمام شهرهای بزرگ آن حائز اهمیت است.
نکته دیگر درباره بخش کشاورزی کانادا که قسمتی از اقتصاد این کشور به آن تعلق دارد این است که بسیاری از کشاورزان آن، به دلیل شرایط خاک و آبوهوای چالشبرانگیز، ارگانیسمهای اصلاحشده ژنتیکی را پذیرفتهاند؛ هرچند در اروپا نارضایتی آنها موجب به خطر افتادن قابلیت صادرات میشود.
جنگلداری
تقریباً نیمی از مساحت کانادا را جنگلها تشکیل دادهاند که منابع فراوانی توسط بخشهای قابلدسترس آن برای چوب و خمیرکاغذ فراهم میشود. برای تولید الوار، بیشترین مناطق جنگلی ارزشمند در سواحل غرب که آبوهوا در آن معتدل است، قرار گرفتهاند؛ بنابراین برای رشد درختان غولپیکر با چوب بسیار، این منطقه عالی است.
بخش بزرگی از تجارت صادراتی کانادا را محصولات جنگلی نسبت به مجموع صادرات ماهی، محصولات کشاورزی و معدنی تشکیل میدهند. با دارا بودن جنگلهای فراوان، کانادا در صادرات خمیر و کاغذ، در جهان پیشرو است. همچنین این کشور عمدتاً مقادیر بسیاری از الوار چوب نرم را به ایالات متحده صادر میکند. انتاریو، بریتیش کلمبیا و کبک، در تولید محصولات جنگلی، استانهای پیشرو هستند. اما نکتهای که دراینبین جنگلداری کانادا را با مشکل مواجه کرده این است که این صنعت دائماً در حال مبارزه با تهدیدات آتشسوزی، حشرات و بیماری است.
در این رابطه برخی از حشرات از طریق سمپاشی هوایی حشرهکشها کنترل شدهاند، اما این امر نیز موجب ریشهکن شدن پرندگان حشرهخوار و حشرات شکارگر نیز میشود؛ چون جنگلها در حفظ تعادل اکولوژیکی ارزش قابلتوجهی در محیط دارند و همچنین فرصتهای تفریحی مهمی را فراهم میکنند، دولت کانادا در استفاده از حشرهکشها دچار شک شده است.
صید ماهی
در سواحل اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام در کانادا، مناطق ماهیگیری غنی زیادی وجود دارند. بهترین مکان برای ماهیگیری در این منطقه قسمتهایی از فلات قاره هستند که کمعمقترین آب را دارند. زیرا آن نواحی محل رشد بانکهای ماهی و پلانکتونهای است که ماهیها از آنها تغذیه میکنند.
علاوه بر رشد صنعت ماهیگیری در این منطقه و تولید فراوردههای این محصول و صادرات آن به کشورهای دیگر، تعداد زیادی از مردم بومی وجود دارند که در رودخانههای شمال دور و در اقیانوس منجمد شمالی برای غذای خود به ماهیها وابسته هستند. همچنین پس از اواسط قرن بیستم، ماهیگیری بیشازحد در جنوب کانادا، آلودگی منابع ماهی را به میزان قابلتوجهی کاهش داد.
تنها قسمت کوچکی از ماهیهای صید شده از اقیانوسهای جهان توسط کانادا گرفته میشود، اما این کشور به دلیل جمعیت کم و مصرف سرانه پایین ماهی، در رتبه اول صادرات ماهی قرار گرفته است. همچنین جوامع کوچک ساحلی در سراسر منطقه تا دهه ۱۹۹۰، به طور کامل یا جزئی وابسته به صنعت ماهیگیری بودند.
آینده اقتصاد کانادا
همانطور که در بخشهای فوق اشاره نمودیم، در چند سال اخیر شیوع ویروس کرونا عاملی بود که به اقتصاد همه کشورها تاثیرات زیادی را گذاشت. سالی که کانادا از رکود همهگیری دور شد سال ۲۰۲۱ بود و سال ۲۰۲۲ میتواند سالی باشد که این کشور از کاهش رشد در چند دهه اخیر شتاب بگیرد.
اگرچه همه جهانیان در این سالها به کنترل ویروس کرونا منتظر هستند، اما سابقه ضعیف در سرمایهگذاری و نوآوری و رشد آهسته نیروی کار، برای اقتصاد کانادا محدودیت و سرعت پایینی را تعیین کرده است. مسیرهای جدیدی برای رشد، توسط جامعه سبزتر، دیجیتالیتر و دارای فناوری که توسط COVID-19 شتابیافته است، باز شده است که میتواند سرمایهگذاری، هزینهها و نوآوری را شعلهورتر نماید.
برای پیشبرد این تغییر، مشاغل و خانوارها صف کشیدهاند، اما تلاش آنها ممکن است به دلیل وجود موانع نزدیک و طولانیمدت، با مشکل مواجه شود. دراینرابطه، برای تقویت مسیر رشد کانادا، سیاستهای رشد محور دولت فدرال و استانی میتواند پایه و اساس افزایش سرمایهگذاری خصوصی موردنیاز باشد.
در این سالها کشورهای دیگری نیز برای معکوس کردن روند سکولار نرخ رشد اقتصادی پایین و رو به کاهش، در حال بازسازی اقتصاد خود هستند. کارفرماها در حالت ایدهآل، برای رشد اقتصاد کانادا و رشد سرمایه خود باید این شش نکته را در نظر داشته باشند. این شش نکته عبارتاند از:
✔️پذیرفتن رویکردهای جدید برای سیاست نوآوری
✔️سیاست آیندهنگر، تامین مالی ترکیبی
زیرساختهای عمومی حفاظت از مالکیت معنوی و دادهها ترویج تجارت خدمات و پلتفرمهای کانادایی.
✔️افزایشدادن رقابت با مالیات، رقابت و سیاستهای نظارتی
✔️جذب، توسعه و حفظ منابع جدیدی از استعدادها
✔️آموزشدادن سیاست بازار کار برای یادگیری مادامالعمر
آینده اقتصاد کانادا در صورت رعایت موارد بالا بهتر خواهد شد.
رتبه اقتصاد کانادا
یکی از عوامل تاثیرگذار در رتبه اقتصادی هر کشوری، نرخ تولید ناخالص داخلی است. در سال ۲۰۲۰ کانادا ۱.۶۴ تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی داشت که این رقم سبب شده در جهان رتبه اقتصاد کانادا ۹ شود. اقتصاد کانادا بخش استخراج انرژی توسعهیافته با سومین ذخایر اثبات شده نفت جهان را دارا است. همچنین کانادا قسمتهای تولیدی و خدماتی چشمگیری دارد که اغلب واقع در مناطق شهری نزدیک مرز ایالات متحده هستند.
رابطه تجارت آزاد کانادا و ایالات متحده نیز به این شکل است که سالانه حدود سهچهارم از صادرات کانادا وارد بازار ایالات متحده میشود. روابط نزدیک تجاری بین کانادا و ایالات متحده نیز به این معنی است که این کشور بهموازات بزرگترین اقتصاد جهان، تا حدود زیادی توسعهیافته است.
اقتصاد کانادا در کرونا
همانطور که در بخشهای بالا نیز اشاره داشتهایم، اقتصاد کانادا از زمان شیوع کرونا ویروس، نسبت به قبل ضعیف شده است. برای اینکه مجدداً اقتصاد این کشور به روند روبهرشد قبلی خود برگردد، باید هرچه سریعتر ویروس کرونا کنترل شود. دراینرابطه، تحولات پزشکی در دهههای گذشته دلگرمکننده بوده است.
با کنترل ویروس کرونا، تخمین زدهشده است که اقتصاد کانادا میتواند تا ۴.۵ درصد یا بیشتر رشد نماید. درهرصورت، در دورهٔ کرونا اقتصاد آن بسیار ضعیف است و باید برای نتیجهگیری و برگشتن به رشد، تا پایان سال ۲۰۲۳ منتظر ماند. علاوه بر ویروس، همچنان عدم اطمینان بینالمللی بالا بوده و روندهای حمایتی بر اقتصاد صادرات محور مانند آن و چشمانداز اقتصاد کانادا تأثیر میگذارد.
سخن پایانی با وانیکس
در این مقاله از وبلاگ وانیکس سعی کردیم شما را با اقتصاد کانادا آشنا نماییم و ضمن بیان نمودن بخشهای تأثیرگذار در اقتصاد این کشور، یک آینده کلی از اقتصاد آن را بیان نموده و به رتبه اقتصادی آن نیز اشاره کردهایم.
امروزه افراد زیادی به دلایل متفاوتی مثل سرمایهگذاری در یک کشور خارجی و یا مهاجرت، به دنبال کسب اطلاع از شرایط اقتصادی سایر کشورها هستند. همان گونه که میدانید بدون آگاهی از وضعیت حاکم بر کشور مدنظر اصلاً نمیتوان آینده خوبی در آن رقم زد.
تلاش تیم تجاری وانیکس این است که کاربرانش را در طی چندین مقاله متفاوت درباره اقتصاد کشورهای مطرح برای سرمایهگذاری و مهاجرت در دنیا، به آگاهی کافی برساند. شما میتوانید مقالات مربوط به اقتصاد کشورهای دیگر را نیز از وبلاگ ما جستوجو نمایید.
درنهایت امیدواریم خواندن این مقاله برایتان مفید واقع شده باشد؛ در صورت هرگونه سوال و ابهامی درباره مسائل اقتصادی و تجاری، شما میتوانید با مشاوران ما در مجموعه وانیکس تماس حاصل نمایید.