در این مقاله سعی بر این است که شما را تا حدودی با مفهوم اقتصاد پایدار و ویژگیهای آن آشنا کنیم، بنابراین در این متن خواهید خواند:
مفهوم اقتصاد پایدار
این نوع اقتصاد در واقع به دنبال پیدا کردن یک حالت تعادل بین رشد تولیدات و رشد جمعیت در یک جامعه است. باید بدانید که به آن اقتصاد ایستا نیز میگویند، نوعی از اقتصاد است که برای هم تراز شدن رشد با محیط زیستی که در آن زندگی میکنیم، ایجاد گردیده است.
این نوع از اقتصاد به استفاده نمودن مناسب و کارآمد از منابع طبیعی آن جامعه کمک میکند و همچنین در عین حال، در پی توزیع کردن مناسب و عادلانه ثروت حاصل شده از توسعه دادن آن منابع نیز هم میباشد. ما در این اینجا قصد داریم تا شما را با مفهوم ویژه اقتصاد پایدار به درستی آشنا کنیم.
سرانجام اقتصاد پایدار چیست
همانطور که میدانید چنین اقتصادی در نهایت به تعادل ختم خواهد شد؛ اکثر اقتصادها میتوانند به سوی گسترده شدن رشد کنند یا حتی کوچکتر از قبل شوند اما همه این اقتصادها در نهایت، برای دست یافتن به تعادل و آرامش نسبی تلاش میکنند.اقتصاددانان محیط زیستی، از جمله حامیان اصلی اقتصاد ایستا و پایدار، بر این باورند که در واقع محیط زیست نخواهد توانست از رشد سریع و نامحدود تولید و همچنین ثروت در جامعه حمایت کند. به این دلیل که جمعیت در حال رشد، در نهایت موجب کم شدن دستمزدهای نیروی انسانی میشوند و در این صورت منابع طبیعی را که به صورت فزایندهای به سمت کاهش هستند، مصرف میکنند و به پایان میرسانند.
توسعه پایدار و اقتصاد پایدار
نظریهپردازان اقتصادی پیشنهاد میدهند، اولویتهای محیط زیست باید به سمت حفاظت خودکار سوق داده شود. از طرفی ایجاد و استفاده از ابزارهای صرفا اقتصادی در تصمیمگیری مدیران، بدون در نظر گرفتن عوامل زیست محیطی مثل تنوع زیستی، بدون اینکه عملکرد آن در اکوسیستم را درک کرده باشیم نیز میتواند باعث اتفاقات فاجعهبار بشود.به طور کلی، قوانینی که تحت آن بتوان نسبت به محیط زیست خدمات و حمایتی انجام داد بسیار محدود است. در واقع شرایط برای برقراری تعادل زیست محیطی بیشتر یک استثناء است نه قانون، بنابراین اعتقاد به پایداری در پیاده سازی توسعهی پایدار لازم و ضروری است.
اقتصاد رشتهای است که سابقه طولانی در استفاده از مدلهای ریاضی دارد، اولین حسی که در مورد مسائل و مشکلات توسعه پایدار و ترکیب آن با اقتصاد به ذهن میرسد، شکست در بازار است. دستیابی به توسعه پایدار بدون حضور اقتصاد که یکی از عوامل اصلی است با شکست نیز مواجه میشود. برای ادغام و دستیابی به نتایج کارآمد میان این دو حوزه میتوان از منطق بده بستان برای تصمیمگیری استفاده کرد. چرا که ممکن است در دید اول بعضی مبادلات متوازن نباشند، اما نتیجهی نهایی تعادل در بلند مدت را در پی خواهد داشت، توسعه و پیشرفت گردشگری، کشاورزی، فرهنگی و حتی صنعتی بعضی کشورها موفقیت این رویکرد را نیز تایید میکند. همچنین تصمیماتی که در ابتدا به نظر میرسید صرفه اقتصادی نداشتهاند، پس از چند سال به سوددهی رسیدند.
همچنین شرکتهای بینالمللی با ارتباط بزرگترین اقتصادهای جهان به سرمایهگذاری اشتغال دارند که شما با یک خیال راحت میتوانید توسط آنها سرمایه گذاری کنید. این شرکت، شرکت تجاری وارداتی وانیکس است که شرکتی تخصصی و فعال در زمینه سرمایهگذاری و واردات کالا است.
ویژگی های اقتصاد پایدار چیست؟
توسعه یافتگی، نخستین ویژگی لازمه اقتصاد پایدار است. توسعه، جریان چند بعدی است که مستلزم تغییرات اساسی در ساختار اجتماعی، طرز تلقی مردم، نهادهای ملی، تسریع رشد اقتصادی، کاهش نابرابری و ریشهکن کردن فقر هستند.سلامت محیط زیست گام دوم، فراهم ساختن محیط زیست سالم و جلوگیری از تخریب آن نیز است؛ زیرا حتی در صورتی که بتوانیم رشد اقتصادی را نیز محقق کنیم، بدون داشتن چنین محیطی، اسباب آسایش مردم فراهم نخواهد شد.انعطافپذیری در مسیر پایداری، موانعی از جانب محیط و نیز استفاده کنندگان از آن پیش میآید. یکی از ویژگیهای توسعه پایدار، ظرفیت جامعه در واکنش به اینگونه موانع طبیعی تحمیلی است.در شرایطی که منابع زیست محیطی کمیابترمیشوند. تحلیل اقتصادی میتواند نقش مهمی را در ابلاغ راهکارهایی برای تعدیل برخی از عواقب این فرآیند ایفا نماید. همچنین نیازهای فعلی بشر باید در برابر احتیاجات نسلهای آتی بشری متعادل شوند.
اقتصاد پایدار و محیط زیست
تاثیرات متقابل اقتصاد و محیط زیست به بهترین نحو توسط مدل تعادل مواد، که بر مبنای قوانین اول و دوم ترمودینامیک استوار است بیان میشود. این مدل، اقتصاد را به صورت یک سیستم فرآیند مواد و تبدیل فرآوردهها نمایش میدهد.
مواد مفید وارد سیستم اقتصادی شده و سپس مجموعه تغییراتی در وضعیت انرژی آنها پدید میآورد. سپس از یک فاصله زمانی، بازده غیر تولیدی سیستم میتواند همراه با مواد باقیمانده بدون استفاده که از نقاط مختلف فرآیند اقتصادی به محیط بازگردانده شده، مجددا به گردش در بیاید.
موادی که در مرحله اول وارد سیستم اقتصادی میشود، توسط فعالیتهای تولیدی و مصرفی از بین نمیروند، اما تجزیه میشوند، از لحاظ شیمیایی تغییر فرم پیدا میکند و وارد وضعیتی میشود که از آنتروپی پایینی برخوردار است. آنتروپی، یک خاصیت معین از سیستمها است که در هر فرایند غیر قابل بازگشت افزایش مییابد.
زمانی که آنتروپی زیاد شود، انرژی انجام کار مفید در سیستم از آمادگی کمتری برخوردار میشود؛ بنابراین هیچ گونه فرآیند گردش مواد نمیتواند کارایی ۱۰۰ درصد داشته باشد، از این دیدگاه به آسانی میتوان مشاهده نمود، روشی که انسان بر مبنای آن امور اقتصادی خویش را ارائه میکند بر محیط زیست تاثیر گذاشته و در جهت عکس، کیفیت زیست محیطی بر عملکرد موثر اقتصاد اثر میگذارد.
مدل تعادل مواد به وضوح نشان میدهد که محیط زیست، سه عملکرد اساسی را بر عهده دارد: فراهم آورنده منابع اعم از تجزیه شونده و غیر قابل تجزیه میباشند، ضایعات همچنین فرآوردهها را جذب میکند و امکان بهرهمندی از زیباییهای طبیعت، تفریح و رضایت خاطر را برای افراد بشر فراهم میآورد.
تمامی این عملکردهای زیست محیطی، کارکردهای اقتصادی هستند، زیرا تمامی آنها از یک ارزش مثبت اقتصادی برخوردارند. از آنجایی که ما ارزشهای والا و مثبت این کارکردهای اقتصادی را تشخیص نمیدهیم، بنابراین اغلب اوقات با محیط زیست بدرفتاری میکنیم.
ما اطلاعات و تحلیلهایی را که نشان میدهد آیا یک نظام اقتصادی خاص با محیط زیست طبیعی تطبیق دارد، در اختیار نداریم. قاعده هستی، مقیاس و اجزای یک نظام اقتصادی را به مجموعه روابط درونی محیط زیست اقتصادی نهفته در نظام مزبور مرتبط میگرداند.
بدون در نظر گرفتن این قاعده که ما با خطر تخریب و شاید زوال کارکردهای زیست محیطی دست به گریبان شویم؛ اگر به ثبات اقتصادی خویش در طی زمان علاقهمند باشیم، باید اصول و قوانین عملی را برای توسعه پایدار اقتصادی و یک اقتصاد پایدار تدارک ببینیم.
عوامل موثر در اقتصاد پایدار چیست؟
مهمترین عوامل رسیدن به اقتصاد ایستا یا پایدار عبارتند:
- نیاز به تغییر نهادهای موجود
- در اولویت قرار دادن سرمایههای انسانی؛ به خصوص خانمها و نسل جوان
- نقش سازمانهای مدنی اجتماعی برای پیشراندن توسعه
- اهمیت حقوق بشر
- آمیختن توسعه با ساختار اجتماعی و فرهنگی
- ارتباط درونی میان پایداری توسعه
اهداف اقتصاد پایدار چیست؟
اقتصاد ایستا همواره در مباحث خود به موارد زیر تاکید داشته:
- به هم پیوستگی محیط زیست
- اهمیت افراد در دستیابی به توسعه پایدار
- توجه به جامعه و رفع نیازهای اولیه و مهم آنها
- توجه به توسعه درونی در چارچوب محدودیتها
- کمک به فقرا و تهیدستان
کلام پایانی
به طور کلی حرکت به سمت اقتصاد ایستا میتواند برای کشورهای در حال توسعه نوعی جایگاه محسوب شود. حمل و نقل، کشاورزی، شهر، صنایع، کسب و کار پایدار و غیره بعضی از ابعاد چنین اقتصادی هستند. اقتصاد یکی از سه شاخص کلیدی در توسعه پایدار است، اجرا و برقراری برنامهها در سازمانها و کسب و کارها، بخش اعظمی از اقتصاد ایستا را در بر خواهد گرفت. همانطور که بیان کردیم بین اقتصاد پایدار و محیط زیست رابطه بسیار تنگاتنگی برقرار است و این دو فاکتور به صورت مستقیم از یکدیگر تاثیر میپذیرند.
