اما ریشه این مشکلات کجاست؟ چرا افرادی که موفق میشوند رفتارهای توام با دقت و ریسک پذیری را درپیش میگیرند. اما دستهای دیگر از افراد چنین عمل نمیکنند. مطالعه رفتارهای انسان و ریشه یابی آنها اغلب در رشته روانشناسی انجام میگیرد. در این حوزه با ترکیب کردن اطلاعات اقتصادی ما و دستاوردهای علم روانشناسی در پی این است که اقتصاد رفتاری انسانها را بررسی کرده و به توصیف و تحلیل آنها بپردازد.
اقتصاد رفتاری یعنی چه
اقتصاد رفتاری یاbehavioral economy عناصری از اقتصاد و روانشناسی را با هم ترکیب میکند تا بفهمد چگونه و چرا مردم به شیوه ای خاص با مسائل اقتصادی خود رفتار میکنند. این یک علم نئوکلاسیک است که بر این باوراست که اکثر مردم اولویتهای کاملاً تعریف شدهای دارند و بر اساس آن ترجیح به تصمیمات آگاهانهای براساس منفعت شخصی میگیرند. اقتصاد رفتاری با تحت مشاهده تجربی قرار دادن رفتار انسانها نشان میدهد که انسانها بر مبنای آنچه اقتصاددانهای نئوکلاسیک آن را به عنوان تصمیم عقلانی یا بهینه میدانند، تصمیم نمیگیرند. حتی اگر اطلاعات و ابزارهای لازم برای انجام آن را داشته باشند.
برای مثال چرا مردم اغلب با وجود آنکه برخی سرمایه گذاریها را برای خود مفید میدانند از انجام آن اجتناب میکنند یا آن را به تعویق میاندازند. درصورتی که میدانند که انجام این کارها برای آنها سودمند است و چرا قماربازان اغلب پس از برد و باخت ریسک بیشتری میکنند، حتی اگر شانش یکسان برای برد داشته باشند. رشته اقتصاد رفتاری با مطرح کردن سؤالاتی از این دست و شناسایی پاسخها از طریق آزمایش، افراد را انسانهایی معرفی میکند که در معرض احساسات و تکانشگری هستند و تحت تأثیر محیط و شرایط خود تصمیم میگیرند.
طبق کتاب رویکرد اقتصادی به رفتار انسان نوشته شده درسال (۱۹۷۶) توسط اقتصاددان گری اس. اقای بِکر در کتاب به طور مشهور یرخی از ایدهها را ستونهای تئوری یا به اصطلاح ” انتخاب منطقی” معرفی و بیان میکند. این تئوری بر این باور است که انسان ترجیحات پایداری دارد و رفتاری با حداکثر نتایج مطلوب را گزینش کرده و به آن عمل میکند. اما… میدانیم که انسانها موجوداتی احساسی هستند و به راحتی دچار حواس پرتی شده و تصمیماتی میگیرند که به نفع آنها نخواهد بود. برای مثال، طبق نظریه انتخاب منطقی، اگر فردی بخواهد لاغر شود به اطلاعات مربوط به تعداد کالری قید شده بر روی هر محصول خوراکی آگاهی پیدا کرده و فقط محصولات غذایی را که حداقل کالری را دارند، انتخاب میکند.
مضمون های اصلی اقتصاد رفتاری
راه حلهای میانبر
هربرت سیمون یکی از اقتصاددانهای رفتاری است که ادعا میکند انسان هنگامی که با تصمیمات پیچیده مواجه میشود، سراغ راه حل میانبر میرند. طبق این روش افراد به جای استفاده از تفکر منطقی و بهینه، بیشتر با به کارگیری میان بر فکری که منجر به تصمیمهای سریع میشود. برای مثال، تعداد زیادی از افراد این اصل کلی را قبول کردهاند که خرید زیاد یک محصول، هزینه را برای هر واحد کاهش میدهد؛ حتی اگر خرید انبوه گاهی چیزی به کاهش قیمت برای هر واحد آن منجر نشود. این مثال نشان دهنده این است که چگونه خریدار مفهومی را که در گذشته نتیجه درست داده را در تمام مواقع درست میپندارد و خریدهای انبوهی میکند که حتی منجر به صرفهجویی کمتری در هزینهها نمیشود.
چارچوببندی
چارچوببندی یک نوع سوگیری شناختی تلقی میشود که بیان میدارد مشتریان فقدان ارزش را با اهمیتتر از سود معادل میدانند. همچنین اثر چارچوببندی یک مفهوم در روانشناسی است که به افرادی اشاره میکند که خرید خودشان را براساس نتیجه مثبت یا منفی که آن انتخاب به آنها ارائه میدهد، گزینش میکند.
این مضمون به این اشاره دارد احتمال این که مشتریان زمان ارائه چارچوب مثبت دست به ریسک کردن نزنند و در مقابل زمانی که چارچوب منفی به آنها ارائه میشود، درصد بالایی از آنها ریسک را میپذیرند. مفهوم چارچوب بندی در اقتصاد رفتاری بسیار پر اهمیت است؛ چون همیشه یکی از مهم ترین آیتمهایی است که بر تصمیم گیری تاثیر مستقیم دارد. همین امر درک و آگاهی از این مفهوم را مهم میکند. برای مثال اغلب خریداران محصولی را انتخاب میکنند که به جای لفظ ۵٪چربی بر آن قید شده باشد ۹۵٪گوشت خالص در حالی که هر دو آنها محصولی یکسان هستند.
ناکارآمدی بازار
این موضوع را مطالعه میکند که سوگیریها در انتخاب و قیمتگذاری گذاری نادرست ریشه در تصمیمهای اقتصادی دارد. برای مثال؟ کارخانه کفشی که تصمیم میگیرد کفش جدیدی با قیمت ۲۵۰ تومان عرضه کند، اما در یک تصمیم آنی و سریع قیمت آن را به ۱۵۰ تومان کاهش میدهد. شاید ارزش حقیقی این کفش ۱۰۰ هزار تومان باشد، اما چون تولید کننده در ابتدا قیمت بالاتری تعیین کرده بود، قیمت واقعی ۱۵۰ تومان برای خریدار جذابتر و وسوسه برانگیزتر است.
کاربردهای علم اقتصاد رفتاری
از کاربردهای این حوزه میتوان اشاره کرد که این علم با استفاده از قوانین میانبر به تصمیم گیری سریع کمک میکند. همچنین میتوانید با کمک کمی خلاقیت، راههایی خلاقانه برای افزایش مخاطب و جذب مشتری محصول خود پیدا کنید. شناختن کامل مسیر کار و چشم اندازهای لازم سازمانتان آگاهی از این روش را آسان میکند.
همچین در این حوزه روشهایی برای تسهیل گزینش بهتر افراد به سیاستگذاران پیشنهاد میشود. این کار را با تشویق به تجزیه و تحلیل علت خطاها انجام میدهد، که همه و همه در جهت تغییر محیط برای راحتی در انتخاب است.
کاربردهای این علم درزمینه کسب و کارمیتواند شامل طراحی و بهبود محصول، چگونگی انجام تبلیغات در کسب و کارها، منابع انسانی، بازاریابی و بازارهای ارزدیجیتال باشد. کاربرد آن در زمینههای سیاسی فقر و نابرابری اجتماعی، محیط زیست و بهداشت را شامل میشود.
نقدهای وارد شده به اقتصاد رفتاری
منتقدان این حوزه تأکید دارند که کنشگران اقتصادی اغلب افرادی دارای سطح عقلانیت بالا هستند. از نظر آنها این که رفتارها را در محیط آزمایشگاهی مورد مشاهده قرار داده و نتایج آن را تعمیم دهید، کاربرد محدود برای بازار خواهد داشت. رقابت و فرصتهای یادگیری باعث نزدیک شدن کنشگر به رفتار عقلانی میشود.
پیام اساسی اقتصاد رفتاری از نظر مشاوران اقتصادی وانیکس
در کل پیام اساسی این حوزه چنین است که افراد به سبب ساختار مغزیشان اغلب در معرض خطا کردن و اشتباه در تصمیمگیری هستند. برای تصمیم گیری که نتیجه آن در گرو منفعت آنان باشد، به یک عامل محرک بیرونی نیاز دارد. درک اشتباهات و بررسی شکل پیدایش آنها به شما کمک میکند تا از اشتباهات آینده پیشگیری کرده و شرایط محیط خود را موصوم از عواملی کنید که مجددا اسباب خطا و اشتباه را در کسب و کارتان ایجاد میکند.
در مقاله بالا با بیان چیستی اقتصاد رفتاری تعریف مضمونهای اصلی آن کاربردها و نقدهای وارده به این حوزه سعی کردیم تا اطلاعات شما را در این زمینه افزایش دهیم. مشاوران شرکت بازرگانی وانیکس با سالها تجربه در امور اقتصادی واردات و صادرات با بهبود رفتارهای مخرب و سازنده اقتصادی کمک میکند تا شما بتوانید تجربیات اقتصادی موفقی داشته باشید.
گاه این رفتار میتواند همکاری با یک شرکت بازرگانی معتبر برای انجام امور بازرگانی شما باشد که منجر به موفقیتهای تضمینی خواهد بود. شرکت با تجربه بالا در امر صادرات و واردات به شما کمک میکند که تجربه بازرگانی خوبی داشته باشید؛ بنابراین با مشاوران وانیکس تماس بگیرید و از گرفتن چک تضمین شرکت بازرگانی وانیکس در زمان واردات لذت ببرید و آسوده خاطر کار کنید.
